Dit is het NOVA-archief. Vind en bekijk de NOVA-reportages, dossiers, en opinie-artikelen.

dubbele paspoorten en stemmingmakerij

8 MRT 07

Moe van de verdeeldheid, het wantrouwen, de onverdraagzaamheid en de opwinding die het land op de rand van een zenuwinzinking brachten, leek Nederland even tot rust te komen.


Tot rust onder de wollen deken van consensuspolitiek die het trio Bos-Balkenende-Rouvoet over Nederland uitvouwde. Even. Want plotseling is er de kwestie van het dubbele paspoort, en lopen de emoties weer hoog op.

Beschuldigende vingers priemen alle kanten uit. Wilders is natuurlijk een voor de hand liggende boosdoener. Hij zette het onderwerp op de agenda door vraagtekens te plaatsen bij de 'loyaliteit' van de staatssecretarissen Aboutaleb en Albayrak, beiden in het bezit van een dubbele nationaliteit.

Een tweede kandidaat is Kamervoorzitter Verbeet, die Wilders de mond snoerde en daarmee de discussie onmiddellijk op scherp zette. Of de PvdA, die zich dubbelzinnig toonde door verontwaardigd afstand te nemen van Wilders' insinuaties, maar vervolgens zelf een onderzoek aankondigt naar de nevenactiviteiten van Kamerlid Arib, die de Marokkaanse koning adviseert op het terein van de mensenrechten.

En dan is er natuuurlijk de pers, altijd een dankbare zondebok, die de paspoortenrel meteen opblies tot een hype en daarmee het vuur van verdeeldheid opstookte.

Laten we maar dicht bij huis blijven. In de Volkskrant beschuldigt PvdA-voorzitter Van Hulten NOVA van stemmingmakerij. Hij doelt op de uitzending waarin we Khadija Arib aan de tand voelen over haar werkzaamheden voor de Marokkaanse koning. Maar waar valt hij eigenlijk over? Niet over de inhoud van het vraaggesprek, maar over een "smoezelige foto van Arib, met een cirkeltje om haar hoofd, zodat je wel moest denken: daar is iets mis mee. Belachelijk", aldus Van Hulten.

Daar zegt hij nogal wat. Voor hem staat kennelijk vast dat NOVA er op uit is Arib verdacht te maken. Geen geringe beschuldiging aan het adres van een rubriek die onafhankelijkheid en neutraliteit in het vaandel draagt.

Van Hulten is niet de enige met kritiek op NOVA. Ook een tiental kijkers plaatst ons naar aanleiding van het gesprek met Arib in islamofobe hoek van Geert Wilders, vanwege de volgens die kijkers insinuerende toon die presentator Clairy Polak hanteert. Het gaat vooral om de reactie op Aribs' licht provocerende uitspraak dat ze die twee paspoorten wel een veilig gevoel vindt voor het geval Wilders ooit aan de macht komt.

De reactie van Clairy Polak, in twee etappes: "u maakt zeker een grap" en "dus toch een dubbele loyaliteit".

Het is waar: zowel Arib als Polak scheren in het vraaggesprek langs het ravijn van een gevaarlijk misverstand. Arib loopt het risico met haar provocatie het beeld te bevestigen dat een dubbele nationaliteit gepaard gaat aan halfslachtige loyaliteit; Polak op haar beurt kan het verwijt krijgen dat ze Arib in precies die val laat lopen.

De goede verstaander komt tot een andere conclusie. Die ziet een getergde Arib scherp afstand nemen van de politieke tegenstanders die impliciet haar integriteit ter discussie stellen. En een waakzame Polak die Arib de kans geeft de dreigende misvatting uit de weg te ruimen, juist door haar expliciet te confronteren met die misvatting.

Het zal sommigen wellicht niet overtuigen. Daarom ook maar een ander wijdverbreid misverstand uit de weg geruimd, en wel dat in de vraagstelling de mening van programma of presentator doorklinkt. Een misverstand, want in werkelijkheid speelt de presentator een rol. Zeker als het gaat om politieke professionals en omstreden kwesties, kruipt de interviewer bij voorkeur in de huid van de tegenstander - zodat de ondervraagde niet de kans krijgt te vluchten in vage algemeenheden en wordt gedwongen tot heldere antwoorden en stellingnames.

Advocaat van de duivel. De rol behoort tot het geijkte journalistieke instrumentarium. Wie het gewraakte vraaggesprek op zijn merites beschouwt, ziet hoe het werkt en constateert dat Arib - mede dankzij de scherpe ondervraging - haar criticasters helder van repliek weet te dienen.

Tenminste één kijker vertellen we hier niets nieuws. Dat is PvdA-voorzitter Van Hulten. Als politiek professional kent hij de technieken die de journalistiek hanteert. Zijn beschuldigingen aan het adres van NOVA vragen dan ook om een ondubbelzinnig antwoord: het is stemmingmakerij.

Tags:
 

Extra Informatie

  •  
  •  

Het NOVA Archief

Vind en bekijk de reportages die zijn uitgezonden in NOVA in het NOVA-archief.

NOVA Archief