De levensloop van de Vaders des Vaderlands

Het leven van Willem van Oranje begon in 1533 op slot Dillenburg in Duitsland waar hij werd geboren als oudste zoon van Willem van Nassau en Juliana van Stolberg.

Willem groeide op in een Lutherse omgeving, totdat hij op zijn elfde naar Brussel werd gestuurd om daar onder de hoede van Landvoogdes Maria van Hongarije (1505-1558), de zus van keizer Karel V (1500-1558), opgevoed te worden als goed katholiek.

 Willem van Oranje, 22 jaar oud.

Dit vertrek naar Brussel had te maken met een erfenis die Willem van zijn kinderloze oom René van Châlon had ontvangen. Hij erfde ‘al zijne goederen’ waarbij hij onder andere de titel Prins van Oranje verwierf. Door de erfenis werd hij een vermogend man en hij behoorde van af dat moment tot de hoogste adel in de Nederlanden.

Aan het Brusselse hof deed hij het goed. Hij was slim, levendig, had een groot verbaal talent en hij viel op door zijn diplomatieke gave. Hij wist wanneer hij moest praten maar vooral ook wanneer hij moest zwijgen. Op zijn zesentwintigste werd Willem benoemd tot stadhouder van de gewesten Bourgondie, Holland, Zeeland en Utrecht.



Toen de Spaanse koning Filips II (1527-1598), zoon van Keizer Karel V, in de tweede helft van de zestiende eeuw het landsbestuur in de Nederlanden wilde hervormen en de adel haar macht zag slinken, ontstond er een conflict tussen de adel en de landheer. Daarnaast groeide de weerstand tegen de harde inquisitie van de Spanjaarden.

Willem van Oranje speelde een belangrijke rol in deze strijd. Omdat Willem van Nassau aanvankelijk over deze ontwikkelingen bleef zwijgen, in tegenstelling tot de loslippige Hendrik II, kreeg de Prins van Oranje de bijnaam Willem de Zwijger. Deze bijnaam werd overigens ook op een totaal andere manier uitgelegd, namelijk als geuzennaam. In deze lezing kreeg Willem  zijn bijnaam omdat hij niet zomaar te pas en te onpas zijn mening ventileerde en op de juiste momenten zijn mond kon houden.

Na de Beeldenstorm van 1566 werd de fanatiek katholieke hertog van Alva (1507-1582) naar de opstandige provincie gestuurd om daar de orde te herstellen. Hij voerde een schrikbewind en legde bovendien de Tiende Penning op. Dit was een hoge belasting waarvan de inwoners van de Lage landen veel last hadden.

Door deze maatregel mengde de Prins van Oranje zich nog actiever in het verzet en werd hij al snel de leider van de oppositie. Door zijn leidende rol in deze opstand dwong hij respect af, want hij was één van de weinige adellieden uit de Lage Landen die zich zo duidelijk uit durfde te spreken tegen de Spaanse overheerser. Bovendien zette hij zich vanaf dat moment in voor de eenheid van de verschillende groeperingen en gewesten in de Nederlanden. Dit is de reden dat hij al tijdens zijn leven Vader des Vaderlands genoemd werd en gezien werd als de grondlegger van het huidige Nederland.

Philips II zette vervolgens in 1580 een prijs op het hoofd van Willem, zijn belangrijkste tegenstander. Degene die de kans zag de ”ghemeynpeste van de christenheit, schelm en verrader” te vermoorden, zou een bedrag van 25.000 kronen kunnen incasseren, een verheffing in de adelstand en kwijtschelding van straffen voor eventueel eerder begane misdaden krijgen. Vanaf dat moment was zijn leven niet meer zeker. Nadat hij een eerste aanslag in Antwerpen overleefde vestigde hij zich in het St Agathaklooster in Delft. Daar zou de aanslag van Balthasar Gerards hem in 1584 het leven kostten.

Meer weten over Willem van Oranje:

arbeiderswoningen

1851 - In Amsterdam wordt de ‘Vereeniging ten behoeve van de Arbeidersklasse’ opgericht. In 1853 levert de vereniging een eerste complex van 18 woningen.

Relevante tijdvakken