De taal van de waaier

Wie in adellijke kringen aan een huwelijkspartner wilde komen, had het in de achttiende eeuw niet gemakkelijk.

Meisjes en jongens van het gewone volk konden nog iemand ontmoeten in de herberg, jaarmarkt of op de kermis, maar voor jongeren van hogere standen was een zelfgekozen huwelijk uit liefde niet zomaar weggelegd.

Hofdansgroep Plaisir Courtois

Omdat bij een huwelijk in adellijke kring grote politieke en financiële belangen op het spel stonden, werd een potentiële huwelijkskandidaat zorgvuldig uitgezocht door de ouders. Dit kon niet vroeg genoeg beginnen. Zo werden er voor jongeren rond hun vijftiende jaar speciale bals georganiseerd waarbij ouders hun kinderen lieten dansen met door hen uitgezochte potentiële huwelijkskandidaten.
    
Omdat ontmoetingen zo streng gecontroleerd werden en jongeren maar een beperkte vrijheid hadden, moesten ze subtiel te werk gaan om hun gevoelens ten opzichte van het andere geslacht kenbaar te maken. Meisjes lieten bijvoorbeeld hun zakdoekje vallen of bewogen op een betekenisvolle manier met hun waaier om interesse te tonen.

Vooral deze, van het hof afgekeken, waaiertaal was in de achttiende en negentiende eeuw een populaire versiertechniek en iedereen kende dan ook de betekenis van de signalen. Als een dame haar waaier bijvoorbeeld gesloten tegen haar mond hield betekende dit dat zij interesse had in haar gesprekspartner. Hield ze haar waaier gesloten met de arm zijwaarts, dan moest de jongen maken dat hij wegkwam. En begon ze plots snel te waaieren, dan mocht de jongen zich gelukkig prijzen: ze toonde haar liefde.

Waaiertaal was een soort SMS-bericht avant la lettre. Het fenomeen werd in Frankrijk en Engeland zelfs zo populair dat er in deze landen waaieracademies werden opgericht waar dames en heren zich deze ingewikkelde geheimtaal eigen konden maken.

Klik hier voor waaiertaal in actie (Windows Media Player).

Mocht de hedendaagse vrouwelijke lezer de waaiertaal aan haar flirtrepertoire willen toevoegen, hier een aantal voorbeelden. Let wel: de verschillende signalen waren in elke regio anders waardoor de kans op miscommunicatie tussen mensen van verschillende streken altijd aanwezig was.

De vingers over de benen van de waaier bewegen betekent: 'ik wil met je praten' De vingers over de benen van de waaier bewegen
- ik wil met je praten  
Gesloten waaier op de lippen laten rusten betekent: 'kus mij'.Gesloten waaier op de lippen laten rusten
- kus mij
  
Langzaam waaieren
- ik ben niet geïnteresseerd in je  

- ik ben niet geïnteresseerd in je  

Gesloten waaier omgekeerd in de hand houden
- ik ben boos op je

Het zonlicht weren

- ik vind je lelijk

De versiering van de waaier aandachtig bestuderen
- ik vind je leuk.

Gesloten waaier gesloten overhandigen
- hou je van mij?


Meer info:

  • Heide, J.C. auf der, De talen der liefde: de waaiertaal en haar talrijke aanduidingen. Amsterdam: J.C. Auf der Heide S.H.D. 1935.
  • Boheemen, P. van, T. Brandenbarg e.a., Kent, en versint Eer dat je mint: Vrijen en trouwen 1500-1800. Zwolle: Waanders 1989.
  • Jager, J. de, Rituelen: Nieuwe en oude gebruiken in Nederland. Utrecht: Het Spectrum 2001.
  • www.ideco.com
  • www.plaisircourtois.nl
  • www0.kb.nl
  • www.volkscultuur.nl

Renaissance

In Italië verschijnt van Leone Battista Alberti de eerste verhandeling over de architectuur van de Renaissance. Ook zijn opvolgers, onder wie Serlio, Cesariano, Vignola en Scamozzi, gebruiken het werk van Vitruvius als leidraad.

Gerelateerde artikelen


Relevante tijdvakken