Het Athenaeum Illustre ('Doorluchtige School') was gevestigd in de Agnietenkapel op de Oudezijds Voorburgwal in Amsterdam. Barlaeus en Vossius hielden hier in januari 1632 hun inaugurele redes. Het Athenaeum Illustre wordt algemeen beschouwd als de voorloper van de Universiteit van Amsterdam. De wettelijke erkenning als instelling voor hoger onderwijs kreeg het Athenaeum Illustre in 1815. Het promotierecht werd in 1877 toegekend.

In de achttiende eeuw konden steeds meer Nederlanders rechtstreeks of indirect kennisnemen van de resultaten van het wetenschappelijk onderzoek. Het werd bon ton om natuurlijke collecties aan te leggen en daarnaast ontstonden in deze periode allerlei geleerde genootschappen waarin ook leken kennis over de natuur konden opdoen. Felix Meritis is zo’n genootschap, maar ook Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen en het Bataafsch Genootschap. Deze groepen bestonden vooral uit gegoede burgerij, die naar lezingen kwamen luisteren of demonstraties gingen kijken.

Natuurlijke elektriciteit was iets wat de wetenschappers van die tijd in hoge mate boeide. Het vormde voor de wetenschappers een interessante uitdaging en voor de leken een bron van vermaak. Er werd gekeken naar hoe het opgewekt kon worden, wat het effect van electriciteit was op diverse materiaal (inclusief mensen) en hoe het in de hand gehouden kon worden.

De belangrijkste toestellen die voor experimenten werden ontwikkeld waren de elektriseermachine, (waarmee door wrijving of inductie lading wordt opgewekt) en de zogenaamde Leidse fles (de eerste condensator) om lading enige tijd te bewaren. De elektriseermachine was een apparaat met een onuitputtelijk scala aan experimenten.  Elektriciteit kan via alle zintuigen worden ervaren (vonken, geknetter, schok, zure smaak, ozongeur).

Daarnaast werd er volop geëxperimenteerd met luchtdruk en werd ‘de aard van lucht’ onderzocht (gassen). Hiertoe werden luchtpompen ontwikkeld, waarbij een voorwerp of een dier onder een kolf werd geplaatst waaruit vervolgens de lucht werd gepompt. In de studio toonden wij aan dat als je water onder een vacuümpomp plaatst, en de lucht wegzuigt, dat het water gaat koken. De watermoleculen die eerst ‘tegengehouden’ werden door de luchtdruk, krijgen nu vrij spel. Het water gaat borrelen!

Meer info:
- http://www.thuisexperimenteren.nl/
- Lieburg, M.J. van & H.A.M. Snelders (red) 1989: De bevordering en volmaking der proefondervindelijke wijsbegeerte. De rol van het Bataafsch Genootschap te Rotterdam in de geschiedenis van de natuurwetenschappen, geneeskunde en techniek (1769-1988).
- Van Helden, Anne C. (1991), Horror vacui : de eeuw van de luchtpomp, 1650-1750, Leiden : Museum Boerhaave .