Er zijn teksten van zeemansliederen uit die tijd gevonden. In de liederen komen drie verschillende thema’s naar voren.

Allereerst werd er veel gezongen over de hiërarchische verhoudingen aan boord. Hierin werd geklaagd over de eisen van de leiding waaraan men zich moest aanpassen.

Een tweede thema was de risico van de zeevaart: men zong over de gevaren van de zee en over het risico een kaper of een ander vijandelijk schip tegen te komen.

Tot slot werd er aan boord gezongen over de verhouding tussen zeelieden en vrouwen. Op seksueel gebied moesten de zeemannen natuurlijk veel missen.

De zeemansliederen hadden naast een thema ook een functie. De shanties, oftewel de arbeidsliedjes werden gezongen om het werk te coördineren. Door het vaste ritme van de melodie werd de arbeid veraangenaamt. Daarnaast werden op belangrijke momenten tijdens de dagelijkse werkzaamheden aan boord de zogenaamde rituele liederen gezongen. Zij vervulden een sociale functie doordat zij bijdroegen aan het saamhorigheidsgevoel.

Tot slot waren er ook nog liederen die wèl als onderwerp het zeemansleven hadden, maar die nooit aan boord werden gezongen. Een voorbeeld hiervan is het zeemansllied als nieuwsmedium. Dit diende in de tijd dat er nog geen kranten waren als middel om de thuisblijvers te informeren over de gebeurtenissen op zee.

Een voorbeeld van een ritueel zeemanslied dat werd gezongen tijdens het wekken:

Rijzen, rijzen, heb je ’t vernomen!

We zijn nog niet aan de Kaap aangekomen,

Rijzen, rijzen alle te saam,

Rijzen, rijzen in God’s naam.

’t Is rijzen, het is rijzen,

‘t is rijzen voor stuurboordskwartier

’t is rijzen, het is rijzen.

’t Is rijzen voor stuurboordskwartier

Meer info over zeemansliederen:
- Davids, C.A. (1980), Wat lijdt den zeeman al verdriet, het Nederlandse zeemanslied in de zeiltijd (1600-1900), Den Haag Nijhoff
- Keesom, Ton (2001), Over shanty's en seasongs : 40 zeemansliedjes ontrafeld, Haarlem: T&T Communicatie in woord & beeld

http://www.shantykoordehoekschewaard.nl/