Hollandgänger vertrekken als seizoensarbeiders van Duitsland naar het rijke Nederland.

Sommigen van hen, waaronder ook Johannes Riebel, blijven en bouwen in Nederland een nieuw bestaan op. Johannes trouwt met de Amsterdamse Anna de Ny. Zij krijgen maar liefst 8 kinderen (7 jongens, waaronder een tweeling, en een meisje). Helemaal ingeburgerd zou je kunnen zeggen.

Een onzeker bestaan en slechte levensomstandigheden doen de Hollandgänger besluiten als seizoensarbeider naar het welvarende Nederland te trekken. Vanaf omstreeks 1600 vertrekken zij naar het ´steinreiche Holland´ tijdens de jaarlijks terugkerende Hollandgang.

Duizenden arbeiders verdienen op deze manier hun brood onder andere als maaier op het land, als tichelwerker in de steen- en dakpannenfabrieken en als turfsteker. In het Noordwestelijke Westfalen is één op de twee mannen in de zomer weg van huis. Veel Duitse seizoenarbeiders werken in de turfwinning.

Turf is in die tijd een belangrijke brandstof en wordt op twee manieren gewonnen. Een derde van de veenarbeiders werkt als turfsteker in het hoogveengebied. De overige tweederde is werkzaam in de westelijke laagveengebieden.

Turfwinnen gaat in  als volgt: vanuit een bootje wordt met baggerbeugels turf opgebaggerd en te drogen gelegd op een legakker. ‘Kleinmakers’ zorgen ervoor dat de bagger de juiste structuur en hoogte van 42 cm kreeg.

Vervolgens wordt het veen aangestampt tot een dikte van zo’n 32 cm. Dit doen vaak hele families tegelijk. Met een klauw (een soort hark) worden strepen getrokken, waardoor rechte blokjes turf ontstaan die kunnen worden gestoken. Uiteindelijk worden de turfblokken per turfschip naar de stad vervoerd en verkocht.

Begin negentiende eeuw zijn er zo’n 2000 veenarbeiders aan het werk in de provincie Holland. Ze worden niet altijd even vleiend betiteld: potscheiers, speckvreters of knoeten worden zij wel genoemd.

Meer info:
http://www.htaalsmeer.org
http://www.museumderondevenen.nl/home/nieuws.php
http://www.historischmoordrecht.nl/WG-archeologie/ambachten/turf2.html