Lichaamslengtes

In tegenstelling tot wat altijd wordt gedacht waren de mensen in de Middeleeuwen helemaal niet zo klein.

Weliswaar waren ze gemiddeld kleiner dan nu, maar lang niet zo klein als de mensen die aan het begin van de 19e eeuw leefden. De lengte van mensen is sterk afhankelijk van gezondheid en welvaart.

Aan het begin van onze jaartelling is de gemiddelde man 1.76 meter. In de eeuwen daarna zijn er kleine schommelingen in de lichaamslengte. Vanaf de elfde eeuw leidt de toename van de bevolking tot problemen. De voedselvoorziening is vaak onvoldoende, zeker in tijden van misoogsten en oorlog. Doordat er steeds meer mensen in de steden dicht bij elkaar wonen leiden besmettelijke ziekten steeds vaker tot epidemieën. Honger en ziekte zorgen in die eeuwen voor een voor een daling in de gemiddelde lichaamslengte.

Het is bekend dat mensen uit de hogere klassen, zoals graven, gemiddeld langer waren dan het gewone volk. Waarschijnlijk omdat zij meer en voedzamer eten hadden. Maar Floris I was wel uitzonderlijk lang. Er zijn echter geen aanwijzingen dat zijn lengte het gevolg was van een groeistoornis. Op een ander grafveld vond men bijvoorbeeld een tijdgenoot van Floris, die ongeveer even lang was als hij. Beiden waren een kop groter dan hun tijdgenoten.

De groei nam weer toe vanaf het begin van de twintigste eeuw. Voor veel mensen verbeterden de leefomstandigheden, de voedselproductie nam toe en men kon ziektes beter bestrijden. Sindsdien is de lengte van de Nederlander alleen nog maar toegenomen.

Op dit moment is de Nederlandse man gemiddeld 1.85 meter. Wanneer die toename van de gemiddelde lengte stopt weet niemand. Maar intussen is de Nederlandse bevolking wel gemiddeld de langste. Iets dat de deskundigen vooral zien als een gevolg van de gunstige levensomstandigheden en de verdeling van de welvaart in Nederland.

Meer info:

-Cordfunke, E.H.P (1974), Opgravingen in Egmond. De abdij van Egmond in historiscH-archeologisch perspectief. Zutphen

-Maat, G.J.R., Male stature. A parameter of health and wealth in the low countries. In: Wealth, health and human remains in archaeology. Vijfentwintigste kroon-voordracht van Stichting Nederlands museum voor anthropologie en praehistorie, 2003

-Corfunke, E.H.P., Borg, K. van der & Maat, G.J.R., De skeletten uit het grafmonument te Rijnsburg: een hernieuwd onderzoek. In: KNOB Bulletin, 1998

Ellen Key

1900 - De Zweedse feministe en pedagoge Ellen Key publiceert 'De eeuw van het Kind'. In het boek waarschuwt zij kinderen niet te overladen met kennis. Om te weten wat een kind aan kan, moet men als het ware proberen in zijn huid te kruipen, om zo de juiste wijze van onderwijzen en opvoeden te vinden. Keys ideeën worden in Nederland enthousiast verwelkomd en onder andere in praktijk gebracht door Jan Ligthart, H. Scheepstra, W.Walstra en Theo Thijssen.

Gerelateerde artikelen


Ondertussen in de...

Romeinse tijd
Romeinse tijd
57 VC - 400 NC
Julius Caesar verovert de lage landen...