Omdat het bouwvallige stadhuis te klein werd, schreef het stadsbestuur in 1639 een prijsvraag uit. Winnaar werd Jacob van Campen (1596-1657).

Het had een ideale maatverhouding; plattegrond en gevels waren symmetrisch ingedeeld, en Van Campen had de regels van de Italiaanse ordeboeken zorgvuldig gevolgd.

Het decoratieprogramma symboliseerde het zelfbewustzijn van het stadsbestuur. Afbeeldingen van seizoenen, planeten en elementen verwezen naar de goddelijke orde; het bronzen beeld in het fronton was een personificatie van de Vrede.

Vooral de vierschaar (de rechtbank) was rijk van beeldhouwwerk voorzien. Opvallend is de centrale entree met een aantal toegangspoorten. Voor zo’n majestueus gebouw zijn ze klein; gedaan ter beveiliging tegen een mogelijke bestorming door een ontevreden burgerij.

Het bovenstaande doek is van omstreeks 1650. Op de achtergrond de nooit gebouwde toren van de Nieuwe Kerk. Op de foto de Burgerzaal, middelpunt van het Amsterdamse stadhuis, met op de marmeren vloer wereld- en hemelkaarten. Met de zilveren troffel werd de eerste steen gelegd.

Meer info:
Lees meer over het oude stadhuis, thans paleis, op de Dam in Amsterdam op de website van Monumenten en Archeologie in Amsterdam.