De hoogte in

In de Nederlandse handelssteden was de grond langs het water gewild en dus schaars. De percelen waren daarom smal en diep. Bij uitbreidingen gingen de huizen de hoogte in.
Voor een organische verbinding tussen de hals en het lagere gedeelte zorgden klauwstukken ter weerszijden van de hals, Herengracht in Amsterdam.
[klik voor vergroting]
Amsterdam is er het sprekendste voorbeeld van. De hoge voorgevels leenden zich uitstekend voor de traditionele trap- en tuitgevels.

Lastiger was de toepassing van de classicistische vormgeving, met strenge verhoudingen, een kroonlijst en een fronton.

De Amsterdamse architect Philips Vingboons (1607-1678) bedacht omstreeks 1638 een compromis. Op basis van rekenkundige verhoudingen en geometrische figuren ontwierp hij een aantal schema’s voor panden met een smalle halsgevel.

Daarbij was alleen het middengedeelte opgetrokken tot een rechthoekige top of hals, bekroond met een fronton. Als er genoeg ruimte (en geld) was, kreeg de gevel pilasters.

Voor een organische verbinding tussen de hals en het lagere gedeelte zorgden klauwstukken ter weerszijden van de hals, zoals bij de huizen op de foto aan de Herengracht in Amsterdam.

De ‘Vingboonsgevel’ werd populair, ook bij andere architecten. Willem van der Helm paste hem bijvoorbeeld in 1664 toe aan het Leidse Rapenburg (foto met vlag).

Meer info:
Lees meer over de Amsterdamse werken van bouwmeester Philp Vingboons op de website van Monumenten en Archeologie in Amsterdam.

De ‘Vingboonsgevel’ werd populair, ook bij andere architecten. Willem van der Helm paste hem bijvoorbeeld in 1664 toe aan het Leidse Rapenburg.
[klik voor vergroting]

jeugdbende

1760 - In Deventer wordt een jeugdbende opgerold. De jongeren, onder wie Kielepik, Spekpeter, Zwarte Krent, Smeermond, Jan Gort en De Knuppel, krijgen drie tot zes jaar tuchthuisstraf. Ze zijn schuldig bevonden aan diefstal, vooral van kleding en lood.

Relevante tijdvakken