Ornamenten van het Hollands Classisme

Nederlandse architecten maakten in de 17de eeuw veelvuldig gebruik van Italiaanse geschriften over architectuur uit de 16de eeuw. Vooral de populaire en geïllustreerde ordeboeken van Palladio, Serlio, Vignola en Scamozzi waren handige naslagwerken.
Het fronton van het woonhuis ‘In den vergulden Turk’ te Leiden, in 1673 gebeeldhouwd door Pieter Xavery.
[klik voor vergroting]
Men kon er niet alleen de klassieke regels in opzoeken, maar ook een keur aan ornamenten. Veelgebruikte sierelementen waren halfzuilen en pilasters met fraai gebeeldhouwde kapitelen, frontons en kroonlijsten, blinde nissen en festoenen (guirlandes) boven de ramen.

In het timpaan -het veld in het fronton- kon een beeldhouwwerk worden aangebracht dat een relatie had met het gebouw. Zoals in het fronton van het woonhuis ‘In den vergulden Turk’ te Leiden (foto), in 1673 gebeeldhouwd door Pieter Xavery.

Het huis was gebouwd voor de lakenkooplieden Le Pla, die handel dreven met de Levant. Vandaar de voorstelling in het timpaan: in het midden het borstbeeld van een Turkse koopman; links Neptunus, de god van de zee; rechts de handelsgod Mercurius.

Drankwet

1881 - In Nederland wordt een Drankwet aangenomen – een eerste poging het gebruik van sterke drank te beperken door het schenken van jenever en vergelijkbaar gedistilleerd te koppelen aan een vergunning.

Relevante tijdvakken