De eerste stationsgebouwtjes waren nogal primitief. Na 1860 werd de architectuur representatiever.

Vanaf 1877 werden de stations voornamelijk ontworpen door ingenieurs van de Rijkswaterstaat.

De gebouwen waren symmetrisch, met een hoog middengedeelte en twee lagere zijpartijen. De grote steden kregen een eersteklasstation; haltes op het platteland een eenvoudig gebouwtje. Bij stations van de eerste klasse hoorde een ijzeren overkapping van het spoor.

Ook in de stationsarchitectuur werd royaal gewerkt met neostijlen. Zo heeft het oudste bewaard gebleven station, dat van Valkenburg uit 1853, middeleeuwse torentjes met kantelen en zijn andere voorzien van classicistische en renaissancemotieven.

Op de bovenstaande tekening het neoclassicistische Hilversumse station uit 1874 en op de onderstaande foto het station van Alkmaar uit 1865, eveneens neoclassicistisch.