Museum als kunsttempel

Net als andere landen zocht Nederland in de 19de eeuw naar een nationale identiteit. De belangstelling voor het cultureel erfgoed groeide, in het bijzonder voor dat van de Gouden Eeuw.

In die sfeer paste de bouw van een nieuw Rijksmuseum in Amsterdam.

Rijksmuseum in Amsterdam.
[klik voor vergroting]
In 1875 werd daarvoor een prijsvraag uitgeschreven. Het ontwerp van P.J.H. Cuypers werd bekroond.

Hij had twee varianten ingezonden: de ene in gotische stijl, de andere met renaissance motieven. De keuze viel op de laatste. Het museum werd zodoende een tempel van nationale kunst uit het verleden, als inspiratiebron voor de eigen tijd. Het werd geopend in 1885.

De plattegrond was geïnspireerd op het stadhuis op de Dam; op tegeltableaus, ramen en beeldhouwwerk waren Nederlandse schilders, beeldhouwers, architecten en andere kunstenaars afgebeeld.

De versieringen bracht Cuypers overigens niet aan om de constructie van het gebouw te maskeren, maar juist om deze te accentueren.

syfilis

1496 - Een nieuwe ziekte openbaart zich: de geslachtsziekte syfilis, ook wel Spaanse of vuile pokken genoemd. Oorzaak is waarschijnlijk het bezoek van een Spaanse vloot aan Zeeland, met aan boord ook Johanna van Aragon, de aanstaande bruid van hertog Filips de Schone. Over de oorzaak van de pest was men wel zeker: het was een straf voor het zondig gedrag van de mensheid.

Relevante tijdvakken