Naar Italiaanse voorbeeld verschijnt ook in de Nederlanden een nieuw type bouwmeester, de architect. Voorbeeld: Jacob van Campen, die in Italië onder de indruk raakt van de bouwwerken van de 16de-eeuwse architect Palladio. De theoreticus Van Campen is voor de uitvoering van zijn ontwerpen afhankelijk van anderen, in tegenstelling tot de vroegere meestermetselaars. Op het schilderij een metselaarsloge. Grote bouwprojecten zoals kerken hadden een dergelijke bouwloods waar de metselaars steenhouwwerk deden, gereedschap bewaarden en aten (rechts). In de late Middeleeuwen kreeg het woord ‘loge’ nog een andere betekenis: een organisatie die toezicht hield en adviezen gaf voor bouwwerken in de buurt. Aan het hoofd stond een ervaren meester-metselaar die rondreisde om projecten te begeleiden.