Neostijlen uit de 19de eeuw

Postkantoor aan de Nieuwezijds Voorburgwal te Amsterdam.
[klik voor vergroting]
Aarzelend kwam in de 19de eeuw de Industriële Revolutie op gang. In de bouwwereld resulteerde dat vanaf de jaren dertig onder meer in de toepassing van machinaal vervaardigd gietijzer.

Dat gebeurde bijvoorbeeld in het stoomgemaal (nu museum) de Cruquius bij Halfweg. Het werd in 1845 gebouwd voor het droogmalen van het Haarlemmermeer en bleef tot 1933 in bedrijf.

Het exterieur van het gemaal is een mooi voorbeeld van de 19de-eeuwse trend die het historisme wordt genoemd. Voor de vormgeving liet men zich inspireren door bouwstijlen uit het verleden.

Begin 19de eeuw was dat de klassieke Oudheid; later kwamen andere historische stijlen aan de beurt, van de gotiek tot het Rococo.

Een architect kon, al naar gelang de opdracht, kiezen uit verschillende ‘neostijlen’. In de tweede helft van de 19de eeuw werd dat nog gemakkelijker omdat toen een keur aan machinaal vervaardigde ornamenten van gietijzer, zink en terracotta op de markt kwam.

Dit zogenaamde eclectisme (van het Griekse woord voor ‘uitkiezen’) bereikte in 1860 zijn hoogtepunt.

Het postkantoor op de foto, aan de Nieuwezijds Voorburgwal te Amsterdam, werd in 1856 in eclectische trant ontworpen door architect C. Outshoorn. Het was het eerste als zodanig gebouwde postkantoor in Nederland. De monumentale stijl moest de waardige betrouwbaarheid van het postbedrijf onderstrepen.

De foto dateert uit de periode 1860 / 1865 en is gemaakt door Johannes Leeuwenkuijl. In 1895 werd het gebouw vervangen door een neogotisch postkantoor, nu in gebruik als winkelcentrum.

Italiaanse ervaringen

1567 - De Italiaan Lodovico Guicciardini beschrijft in een omvangrijk werk zijn ervaringen in de Nederlanden. Zijn boek zal twee eeuwen lang, zowel voor vreemdelingen als Nederlanders, een belangrijke gids zijn voor wat er in dit land is te zien.

Relevante tijdvakken