Koffie, thee en chocolade

Koffietijd in een Hindelooper huiskamer, tweede helft 19de eeuw.Toen omstreeks 1610 de eerste thee uit China in kleine hoeveelheden naar de Nederlanden werd verscheept, kon niemand voorzien dat dit ‘kruid’ na 1680 in brede kring ingang zou vinden als genotmiddel.

Alleen in Friesland en Groningen is het nog lange tijd voornamelijk gebruikt als medicijn. Aanvankelijk werd thee geserveerd na het noenmaal. Eind 18de eeuw verschoof het naar vijf uur ’s middags, bij de elite althans.

Een koffiezetapparaat van Duitse makelij uit het einde van de 19de eeuw.Koffie raakte begin 18de eeuw ingeburgerd. In de grote steden verschenen zelfs speciale koffiehuizen. De nieuwe drank werd aanvankelijk gekruid met kruidnagels, kaneel en gember en meestal gezoet met honing. Voordat koffie in brede kring populair werd, dronk men ’s morgens wel ‘ochtendboerenkoffie’: een mengsel van warm bier, nootmuskaat en suiker.

De nieuwe dranken hadden niet alleen een toenemend suikergebruik tot gevolg, maar leidden ook tot uitbreiding van het serviesgoed en een nieuwe dagindeling, met koffie - en theeuurtjes tussen de maaltijden.

Op de afbeelding boven: Koffietijd in een Hindelooper huiskamer, tweede helft 19de eeuw.

Theebus van Delftsblauw aardewerk uit 1727, vervaardigd door plateelbakkerij ‘Het Jonge Moriaenshoofd’. Zilveren theebusjes hadden soms een slot; thee was tenslotte lange tijd een luxe-artikel. In de 18de eeuw verschenen in Europa aparte serviezen voor koffie, thee en chocolade.Links een koffiezetapparaat van Duitse makelij uit het einde van de 19de eeuw. Hiernaast een theebus van Delftsblauw aardewerk uit 1727, vervaardigd door plateelbakkerij ‘Het Jonge Moriaenshoofd’. Zilveren theebusjes hadden soms een slot; thee was tenslotte lange tijd een luxe-artikel. In de 18de eeuw verschenen in Europa aparte serviezen voor koffie, thee en chocolade.

laatste paardentram

1930 - De Nederlandse Tramweg Maatschappij te Heerenveen besluit de paardentramdienst tussen Makkum en Harkezijl op te heffen; de concurrentie met de autobusdiensten in Friesland is niet langer vol te houden. Met de opheffing komt een einde aan bijna 70 jaar paardentramhistorie.

Relevante tijdvakken