De natuur viert feest

De donkere klanken van de midwinterhoorn...
[klik voor vergroting]
Tweeduizend jaar geleden was de natuur het enige houvast voor een geregeld leven. De natuur als horloge: men stond op wanneer het licht werd en ging na zonsondergang weer slapen.

De natuur was tevens kalender. Zodra de dagen langer werden, werd er uitbundig feest gevierd. In elk dorp werden de rituelen uitgevoerd om de goden gunstig te stemmen en kwade geesten te verdrijven, in de hoop dat de komende maanden het graan opnieuw zou groeien en het vee veel jongen zou werpen.

Later, als de tijd er letterlijk rijp voor was, werd het oogstfeest gevierd en werden de goden bedankt voor hun gulle gaven. Enkele van die oude rituelen bestaan nog steeds, ook al is de betekenis niet altijd meer direct duidelijk. Een mooi voorbeeld is het blazen van de midwinterhoorn in Twente. Voor sommigen alleen folklore, voor anderen nog steeds het hoorbare begin van een nieuw jaargetijde.

Vanaf Sint Andries (30 november) tot aan Driekoningen (6 januari) wordt de oude lucht werd schoongeblazen om ruimte te maken voor de nieuwe tijd. De donkere klanken van de midwinterhoorn zijn dan in Twente en in enkele plaatsen in Drenthe te horen.

Oorspronkelijk was dit hoornblazen bedoeld om de komst van een nieuw jaargetijde aan te kondigen. Het kenmerk van ieder natuurfeest was dat het op het snijpunt van twee seizoenen plaatsvond, het tijdstip waarop de natuur ging veranderen.

de telegraaf

1845 - Tussen Amsterdam en Haarlem komt, ten behoeve van de spoorwegen, de eerste telegraafverbinding tot stand. Twee jaar later kan ook het publiek er gebruik van maken. Daarna wordt het aantal telegraaflijnen snel uitgebreid. In 1860 worden 200.000 binnenlandse telegrammen verzonden, in 1880 twee miljoen en in 1920 zes miljoen. Daarna neemt het aantal af door het toenemende gebruik van de telefoon.

Relevante tijdvakken