Gevelstenen

Op veel panden in oude steden zijn vaak een gevelstenen te vinden. Met een gevelsteen onderscheidde je jouw huis van andere huizen.

De tekens op de stenen vertelden bijvoorbeeld waar je je paard kon laten beslaan, een stoel kon laten maken en een drankje kon drinken. Bovendien kon je aan de hand van de gevelstenen je je weg vinden in de stad. Huisnummering werd in Nederland pas in de 1875 ingevoerd.     

De gevelsteen is de opvolger van het houten uithangbord. De huizen, herbergen en werkplaatsen waren van hout. In 1669 werden in de hoofdstad houten gevels verboden vanwege de brandgevaarlijkheid. En werden de uithangborden vervangen door gevelstenen.   

Er was nog een reden waarom het uithangbord verdween: het verkeer. In Amsterdam kregen de burgers in 1542 te horen dat ze hun stoepen en luifels moesten inkorten, omdat deze het verkeer te veel belemmerden.

Er zijn verschillende soorten voorstellingen op gevelstenen te vinden:

- Rijke huiseigenaren kozen vaak voor het familiewapen.
- Ook plaatsnamen waren populair (bijv. Het Hof van Venetië in Amsterdam).
- Bijbelse voorstellingen (bijv. Jonas in de wallevis in Henbroek) .
- De meeste gevelstenen verwijzen echter naar de beroepen van de middenstand (bijv De Aanspreker in Amsterdam). Zo kon je de bakker van de slager onderscheiden. Als de slager verhuisde, bleef het huis wel de oorspronkelijke naam dragen. Dat was geregeld in de lokale wetgeving. Gevelstenen waren immers de wegwijzers van de stad.

Meer info:

25 december – Kerstmis

Christelijke feestdag waarop de geboorte van Jezus wordt gevierd. Kerstfeest is in Nederland hét familiefeest bij uitstek, zoals ook blijkt uit deze schoolplaat die P. van Geldorp rond 1925 tekende.