Laken is een textielsoort die gemaakt werd door wollen weefsel te behandelen in een heet mengsel van urine en volaarde, een soort klei. Door dit ‘vollen’ kromp het en verviltte tot een stevige stof die geschikt was voor bovenkleding.

In Nederland had Leiden zich in de 14de eeuw ontwikkeld tot een belangrijk lakencentrum. Het Leidse laken was deugdelijk en niet al te duur, zodat veel Nederlanders erin gekleed gingen.

In de loop van de 16de eeuw begon het publiek echter de voorkeur te geven aan de Vlaamse saai. Dit weefsel was minder lang gevold, dunner en sneller sleets maar het was ook goedkoper.

Nadat Antwerpen in 1586 in handen van de Spanjaarden was gevallen, vluchtten veel Vlaamse saaiwerkers naar Leiden en brachten de textielnijverheid van de stad tot nieuwe bloei.

Dit doek van Jacob van Swanenburgh (1571-1631, van 1620-1623 leermeester van Rembrandt) uit 1594/1596 toont, nogal geïdealiseerd trouwens, het vollen en verven. Rechtsboven verrichten keurmeesters hun werk. Het schilderij behoort tot een serie over de lakenfabricage, indertijd gemaakt voor de Leidse Saaihal.