De man die een verdachte tijdens het verhoor moest onderwerpen aan een ‘scherp examen’, en later eventueel het vonnis moest voltrekken, werd meester van den scherpen zwaarde of scherprechter genoemd. In de volksmond heette hij kortweg ‘de beul’.

Erg geliefd was zo’n man niet. Zo bepaalde het Utrechtse stadsbestuur in 1422 dat de beul niet mocht worden beledigd ‘mit woirden ende mit werken’.

Hoewel laag in aanzien, werd hij voor zijn werk goed betaald, per keer of per stuk. Ook werd wel zijn advies gevraagd bij chirurgische ingrepen; als er iemand weet had van de menselijke anatomie, was hij het wel...

Op de afbeelding een executie door ophanging, afgebeeld in een bijbel van omstreeks 1470.