Te kijk gezet

Een speciale categorie straffen, vaak opgelegd in combinatie met een geldboete, waren de zogeheten ‘onterende straffen’.
Een stel schandstenen uit het Zeeuwse Oud-Vossemeer, met een afbeelding van het stadswapen.
[klik voor vergroting]
Een vrij vaak toegepaste straf, vooral voor vrouwen, was het dragen van de schandsteen. Met zo’n steen op de rug, of vastgemaakt aan een riem om de hals, moest de vrouw een voorgeschreven route door de gemeente afleggen. Ze werd daarbij vergezeld door een joelende menigte.

Op de foto een stel schandstenen uit het Zeeuwse Oud-Vossemeer, met een afbeelding van het stadswapen. Anderen werden enige uren aan de kaak gesteld (aan de schandpaal te kijk gezet) of vastgebonden in een schandstoel of schandmantel. In beide gevallen kreeg het publiek de gelegenheid het slachtoffer de huid vol te schelden of te bekogelen met vuil.

Een bijzondere onterende straf was de schopstoel. Dat was een soort verhoogd schavot waarop de veroordeelde moest plaatsnemen, om er vervolgens vanaf te worden geschopt in een hoop modder en vuil.

Op het schilderij linksonder (Jan Antonie van Beerstraten, Gezicht op de markt te 's-Hertogenbosch uit 1665): In ‘s-Hertogenbosch stond vroeger op de markt een draaikooi waarin overspelige vrouwen te kijk werden gezet.

 

De ijzeren maagd was hol en in de vorm van een vrouw. Daarin waren messen bevestigd waardoor de ketter in een bijna altijd dodelijke omarming verminkt raakte.
[klik voor vergroting]
In ‘s-Hertogenbosch stond vroeger op de markt een draaikooi waarin overspelige vrouwen te kijk werden gezet.
[klik voor vergroting]

zijde

522 - De zijdeteelt is al omstreeks 3000 v. Chr. bekend in China. Volgens de geschiedschrijver Prokopios hebben twee monniken in de 6de eeuw eitjes van de zijderups in holle bamboestokken uit het Verre Oosten naar Byzantium gesmokkeld. Eeuwenlang importeren de Europeanen de kostbare zijde, tot de teelt van de zijderups in de 13de eeuw ook in Italië bekend raakt.