Berouw komt na de zonde

Geldstraffen werden in de Middeleeuwen het vaakst opgelegd, om de eenvoudige reden dat zowel de benadeelde als de straffende instantie een deel van de boete kreeg.
Bedevaartgangers op weg.
[klik voor vergroting]
Met de draagkracht van de veroordeelde werd geen rekening gehouden; rijk en arm betaalden voor hetzelfde vergrijp dezelfde boete. Vaak ging aan het betalen ervan een vergevingsprocedure vooraf.

De veroordeelde verscheen blootshoofds, op blote voeten en slechts gehuld in een hemd voor de schepenen om aan hen vergiffenis te vragen. Een alternatief was tijdens de misviering door het middenpad van de kerk naar voren lopen en bij het altaar berouw tonen.

Een bijzondere vorm van boetedoening was de strafbedevaart. De veroordeelde kreeg opdracht een of meer bedevaartplaatsen te bezoeken en er te bidden om vergeving van zijn zonden.

Op de afbeelding rechtsboven: bedevaartgangers op weg.

Op de onderstaande afbeelding een groepje pelgrims dat een staf krijgt uitgereikt voor hun strafbedevaart naar het graf van de apostel Jacobus in het Spaanse Santiago de Compostela.

Groepje pelgrims dat een staf krijgt uitgereikt voor hun strafbedevaart naar het graf van de apostel Jacobus in het Spaanse Santiago de Compostela.
[klik voor vergroting]

van zuid naar noord

1585 - Val van Antwerpen; begin van de uittocht van zo’n 150.000 Zuid- Nederlanders naar de Noordelijke Nederlanden. Op de foto het interieur van de Franse of Waalse kerk in Delft.