Wie in de vroege Middeleeuwen meende dat hem onrecht was aangedaan, behield zich het recht voor wraak te nemen. De tegenpartij kon daar anders over denken en het tegengeweld zien als een aantasting van zijn recht.

Gevolg was vaak een kettingreactie van wederzijdse wraakneming; een langdurige vete waarbij soms tientallen families waren betrokken. Deze geweldspiraal kon worden doorbroken als beide partijen zich verzoenden of hun geschil voorlegden aan een rechter.

Om vast te stellen wie schuld had, werden beide partijen soms onderworpen aan een godsoordeel zoals de waterproef, hier te zien op een tekening uit de 12de eeuw. Daarbij werd de verdachte geboeid in een met wijwater besprenkelde rivier geworpen. Bleef hij drijven, dan was hij schuldig; zonk hij, dan was zijn onschuld aangetoond.