Rekenen

In 1591 opende Willem Bartjens een school in de Amsterdamse Pijlsteeg. Daar schreef hij in 1604 zijn beroemde rekenboekje De Cijfferinghe dat tot ver in de 19de eeuw op bijna elke school werd gebruikt.
Rekenboekje van Willem Bartjens dat tot ver in de 19e eeuw werd gebruikt.
[klik voor vergroting]
De methode-Bartjens wilde de kinderen door middel van gedichtjes en verhaaltjes niet alleen het hoofdrekenen bijbrengen, maar vooral ook het beredeneerde rekenen.

Een voorbeeld: ‘Een onnoosel schaepken staende tusschen een grimmigen leeuw, tusschen eenen hongerigen wolf en eenen gierigen hond, om ghegeten te worden. De hond seght: in 5 uren wil ick ‘t alleen snappen, de wolft seght in 3 uren wil ick ‘t vernielen, de leeuw seght in 1 uur sal ick ‘t verscheuren. De vraghe is oft die wreede beesten ‘t bedroefde schaepken ghelijckelijck bestormend, in hoe korten tijdt sij dat opgeslokt souden hebben’. Het juiste antwoord: 39,13 minuten.

Ondanks de methode van Bartjens was rekenen tot kort voor 1900 een leervak dat stiefmoederlijk werd behandeld. Veel ouders zagen er het nut niet van in en vonden het zonde voor rekenlessen extra te betalen.

De industriële revolutie vroeg echter om rekenaars, en daarom werd er hard gezocht naar methoden en hulpmiddelen om Bartjens te vervangen. Zo bedacht onderwijzeres S. Heymans twee houten rekenhanden, elk met vijf opklapbare vingers. De onderwijswereld reageerde lauw. Meer succes hadden de telramen op de foto.

Rekenen met telramen.
[klik voor vergroting]

Europese vergelijking

1995 - Uit een onderzoek in een aantal Europese landen blijkt dat Nederland per 100.000 inwoners het laagste aantal gedetineerden heeft: 44. In Duitsland zijn het er 78, in België 66. Uit het onderzoek wordt niet duidelijk of Nederland minder crimineel is danwel een milder strafklimaat heeft.