Anatomische les

Arts en latere burgemeester van Amsterdam, Nicolaes Tulp, dankt zijn bekendheid vooral aan het portret dat Rembrandt van Rijn van hem en zeven chirurgijns maakte in 1632: De Anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp.

De aanleiding voor het maken van dit schilderij was de anatomische les die Tulp in januari 1632 verrichtte. Een vooraanstaand medicus gaf tweemaal per week theorieles aan de Amsterdamse chirurgijns. Onderdeel van deze bijscholing was het bijwonen van praktijklessen in het anatomisch theater om zo meer inzicht te krijgen in de menselijke anatomie.

Voor het lichaam werd gewoonlijk het lijk van een misdadiger gebruikt. Ieder jaar kon er een openbare ontleding plaatsvinden, meestal in de winter omdat het lijk anders te veel stonk. De ontleding gebeurde dan onder leiding van de praelector van het Chirurgijnsgilde.

In 1632 deed Tulp in deze functie zijn tweede lijksectie. Naar aanleiding van die sectie maakte Rembrandt het bewuste schilderij. Het was een eervolle opdracht voor de jonge kunstenaar en het was Rembrandts eerste groepsportret. De anatomische les van Dr Nicolaes Tulp is te zien in het Mauritshuis in Den Haag.

 
Meer info:

  • Middelkoop, N. (et al.) (1998), Rembrandt onder het mes. De anatomische les van Dr Nicolaes Tulp ontleed. Den Haag: Mauritshuis/Amsterdam: Six Art Promotion
  • Website Mauritshuis www.mauritshuis.nl

hygiëne

1851 - De Amsterdamse hoogleraar Voorhelm Schneevoogt stelt voor ziekenhuispatiënten slaapmutsen te laten dragen ‘ter bevordering van gezondheid en reinheid’.

Relevante tijdvakken