Tussen beide beroepen bestond een wereld van verschil. De eersten hadden gestudeerd aan een universiteit. Ze hadden Hippocrates en Galenus gelezen die toen als onfeilbaar werden beschouwd en waren opgeleid in de leer van de lichaamssappen.

Bijgevolg konden ze in de praktijk weinig anders doen dan onderzoeken of de sappen van de zieke wel in orde waren. Dat gebeurde door het voelen van de pols, het bekijken van de urine en het meten van de lichaamstemperatuur. Dat alles ging met veel bombarie gepaard; de heren hadden gestudeerd en wilden dat weten ook.

Met hoge hoed en gehuld in een zwierige tabberd verschenen zij aan het ziekbed. Had de doctor eenmaal zijn diagnose gesteld, dan kwam de chirurgijn in actie voor het openen van een ader, het zetten van bloedzuigers of het verrichten van een chirurgische ingreep. Want dat vuile werk was beneden de waardigheid van de heren doctoren.

Afbeelding: In 1731 schilderde Cornelis Troost de bestuursleden van het Amsterdamse chirurgijnsgilde.