De middeleeuwse kennis over ziekten ging vooral terug op wat de Griekse arts Hippocrates en de Romeinse chirurg Galenus hadden geschreven, respectievelijk in de 5de eeuw v. Chr. en in de 2de eeuw.

Volgens hen was het lichaam gevuld met beenderen en vier soorten vloeistof: bloed, slijm, zwarte en gele gal. Als de vier sappen elkaar in evenwicht hielden, was er niets aan de hand. Ging een ervan overheersen, dan raakte het lichaam uit balans en werd een mens ziek.

 

Omdat veel ziekten gepaard gingen met koorts, dacht men dat het lichaam dan teveel bloed bevatte. Het aftappen ervan, of het aanleggen van bloedzuigers, zou het evenwicht herstellen. Wanneer dit moest gebeuren, hing af van de stand van de planeten.

Op de afbeelding is de achterzijde van de Deventer Almanak voor het jaar 1587 te zien. Aan de hand van de sterrebeelden rond de man werd bepaald wat het geschikte moment voor een aderlating was.