Papiamento is de officiële taal van de drie benedenwindse eilanden van de Antillen: Aruba, Bonaire en Curaçao. Het woord ‘papiamento’ komt van het Portugese ‘papiar’ dat zoiets als ‘praten’ betekent.

De taal is ontstaan tijdens het koloniale tijdperk. Door de slavernij kwamen vele volkeren, met elk hun eigen taal, samen in een betrekkelijk klein gebied. Om toch te kunnen communiceren ontstond een mengelmoes van alle talen.

In het Papiaments zijn invloeden terug te vinden van verschillende Afrikaanse talen, de taal van de inheemse inwoners van de Antillen: de Arawak-indianen en van verschillende Europese talen, waaronder het Spaans, Portugees, Engels, Frans en Nederlands.

Op de bovenwindse eilanden, Sint Maarten, Saba en Sint Eustasius, wordt ook Papiaments gesproken, maar is de meest gebruikte taal engels. Papiaments wordt verder gesproken in een klein deel van het Noorden van Venezuela en in landen waar veel Antillianen wonen: Amerika maar vooral ook Nederland.

In de spelling en uitspraak in de verschillende gebieden is wat verschil: zo hanteren de bovenwindse eilanden een spaans- georiënteerde spelling, de benedenwindse eilanden schrijven meer fonetisch.

Concreet is het aantal Papiaments sprekenden eigenlijk erg klein. Het aantal inwoners van de Antilliaanse eilanden dat Papiaments als eerste taal heeft, is naar schatting slechts 180.000. In Nederland komen daar volgens schattingen van het CBS nog eens zo’n 60.000 bij. Alles bij elkaar ligt het aantal Papiaments sprekende mensen waarschijnlijk niet hoger dan 250.000.
In vergelijking met andere minderheidstalen is dat niet veel. Bijvoorbeeld: alleen al binnen Nederland spreken zo’n half miljoen mensen Fries.

Tegenwoordig zijn er, net als bij veel andere minderheidstalen in de wereld, veel initiatieven om de taal levend te houden. Zo is de taal sinds 2006 erkend als officiële eerste taal op Curaçao, en wordt er daar op scholen les gegeven in het Papiaments. Ook universiteiten en andere wetenschappelijke instituten besteden aandacht aan de taal.

Meer info: 

Fouse, Gary C. (2002), The Story of Papiamentu. A Study in Slavery and Language, University Press of America

http://www.papiamentu.com/

Papiamento web-translator: http://www.donamaro.nl/papiamentu/index.php?pAction=tradusi

Arubaanse krant ‘Bon Dia’: http://www.bondia.com/