Uitzending 1990

Het eerste dictee heette nog het Nationaal Dictee der Nederlandse Taal. De Vlamingen deden niet mee. Het was een initiatief van NOS-programma Lopend Vuur, de Volkskrant en de Nederlandse Taalunie. "Een vriendelijke spellingtest voor uw en ons taalplezier", zei Philip Freriks. Hij presenteerde toen ook al, zij het in zijn eentje. Het was 15 december 1990.

De tekst, van de hand van Kees Fens, had als onderwerp dierentuin Artis. Dat maakte 'przewalskipaard' mogelijk, maar ook 'casuaris' en 'het oude berenpaleis'. Echte spelvalkuilen. Thuis deden een kwart miljoen mensen aan dit eerste televisie-dictee mee.

Meer over namen van dier-, planten- en fruitsoorten vindt u hier.
En bekijk ook het sympathieke przewalskipaard eens van dichtbij! (Is de schrijfwijze wel correct?).

De Eerste Kamer bestond 175 jaar in 1990 en dat was een mooie gelegenheid het dictee daar onder te brengen.

Vijfentwintig prominenten, waaronder Heinz Polzer (drs. P), Frits Korthals Altes, Marijke Höweler, Maarten Biesheuvel, Annemarie Oster, Herman Wigbold, Renate Dorrestein, Jasperina de Jong, Thom Hofmans, Liesbeth List, Yvonne Kroonenberg, Pia Dijkstra, Peter Winnen,Willem van Kooten ("moet nablijven omdat hij heeft afgekeken - met anderen heeft overlegd"), Bart Chabot en Gregor Frenkel Frank. Vijfentwintig deelnemers kwamen uit de "moordende voorronde" in de Volkskrant.

De norm was nog het Groene Boekje uit 1954, de voorkeurspelling. Je mocht toen zowel 'bureau' als 'buro' spellen, maar 'bureau' genoot de voorkeur. Net als 'kultuur' en 'cultuur', waarbij 'cultuur' geprefereerd werd. Er werden 943 fouten in totaal gemaakt, gemiddeld 19 à 20 fouten per kandidaat, en er was niemand met 0 fouten.

Sinds het eerste televisiedictee in 1990 zijn er tweemaal wijzigingen in de officiële Nederlandse spelling doorgevoerd.