In de negentiende richten Afrikaner Boeren eigen republieken op ten noorden en oosten van de Kaapkolonie, dat onder Brits bestuur is. De Britten schaffen ondertussen de slavernij af, brengen contractarbeiders over uit India en vechten oorlogen uit om controle over het gebied. De Xhosa en de Zoeloe delven al het onderspit tegen de militaire macht van de British Empire. En wanneer er goud wordt ontdekt in de Transvaal, zijn ook de Boeren aan de beurt.
Een razendsnel overzicht van een complex verleden: in 1:51 minuten zien en horen we hoe we de Griquas vergeten, hoe de Afrikaners republiekjes starten, hoe de Indiërs erbij worden gehaald en hoe de Britten en Boeren ruzie maken.
Bekijk op Youtube
Duizenden Nederlandse nazaten hebben zich eind negentiende eeuw gevestigd in Boerenrepublieken Oranje Vrijstaat, Natal en Transvaal. Als er bij Johannesburg goud gevonden wordt, lokt dit opnieuw honderden Nederlanders naar Transvaal, onder wie de broers van Vincent van Gogh en van Piet Mondriaan. Ook de Britten zijn geïnteresseerd in het goud. Het leidt tot een oorlog tussen Boeren en Britten. Hans Goedkoop stuit op uiteenlopende sporen van de Nederlandse aanwezigheid, bezoekt een slagveld met een nazaat van Mondriaan, krijgt schietles tijdens een reenactment en ligt in bad in de trein van president Paul Kruger. Ook bezoekt hij een voormalig Britse concentratiekamp en vindt ook daar Nederlandse overblijfselen.
Met de komst van de contractarbeiders uit Brits-India ontstaat er in de loop van de negentiende eeuw een grote Indiase gemeenschap in de Kaapkolonie. Mahatma Ghandi woont er zelfs van 1893 tot 1914. Tijdens de Apartheid staan de Indiërs een trede hoger dan de zwarten. In het hedendaagse Zuid-Afrika zijn ze in de ogen van sommigen niet zwart genoeg.
volg op Facebook
De Afrikaner cultuur is nog altijd sterk aanwezig in Zuid-Afrika. Dat is onder andere te merken aan het gebruik van de taal. Tien procent van de bevolking spreekt Afrikaans. Bands zoals die Heuwels Fantasies en Fokofpolisiekar zijn enorm populair met hun Afrikaanstalige muziek. Het Afrikaans was ook de taal van de onderdrukker en er worden vraagtekens gezet bij de voorkeurspositie die het nog altijd geniet in het onderwijs.
volg op Facebook
In deel 4 van de Instagram fotoserie ‘Op zoek naar Goede Hoop’ gaan fotograaf Desiré van den Berg en historicus Lyangelo Vasquez naar Pretoria en het township Mamelodi. Ze ontmoeten Thatiso Dube, een jonge Zuid-Afrikaanse ondernemer die het merk modemerk GalXBoy opzette. Bekijk hier deze week dagelijks nieuwe foto's, of volg ons voor de volledige ‘experience’ (inclusief videos) op Instagram.
volg op Instagram
[1/7]: GalXBoy is één van de populairste streetwear merken in Pretoria. Thatiso vertelde ons hoe het merk zo groot is geworden: “Ik begon in 2008 toen ik nog op de middelbare school zat. Destijds noemde ik het ‘Cheese Boy’. Dat figuurtje was één van m’n eerste ontwerpen. Vroeger werd je in onze township Mamelodi ‘cheese boy’ genoemd als je familie geld had. Het betekent dat je verwend bent. Mijn vrienden en ik waren niet echt verwend, maar we vonden de term wel tof en gingen het gebruiken. Ik bedrukte t-shirts voor onze crew, die we op ‘casual fridays’ droegen. Onze t-shirts werden populair, dus begonnen we ze ook voor anderen te maken. Het was nog niet echt ondernemen, maar gewoon een manier om ons geld te verspillen.” ⠀
[2/7]: In zijn winkel in de welgestelde buurt Hatfield in Pretoria liet Thatiso ons wat van zijn collectie en ontwerpen zien. Thatiso: “Ik maakte mijn middelbare school af en ging naar de universiteit. Daar begon ik het merk serieuzer te nemen en een nieuwe naam en een nieuw logo te maken. Ik wilde dat het ook voor meisjes was en dus veranderde ‘Cheese Boy’ in ‘Cheese GalXBoy’. Dat was te lang en lieten het ‘Cheese’ uiteindelijk achterwege. Soms gebruik ik nog wel het ‘Cheese Boy’ figuurtje in mijn ontwerpen.”⠀
[3/7]: “Het kwam pas echt van de grond in 2012, toen ik nog op de universiteit zat. Ik besloot daarmee te stoppen en vroeg mijn ouders: ‘Geef me tenminste één jaar om mezelf te bewijzen. Als er niets gebeurt, dan ga ik terug naar school en maak ik het af.’ Ik wilde niet terug naar school, dus ik moest ervoor zorgen dat het zou werken. Ik kreeg mijn eerste design baan bij één van de eerste lokale merken hier. Ik vroeg de man achter het merk of ik in plaats van betaald te worden, kon leren hoe zij hun kleding maakten. Hij leerde me alles, als een soort mentor. Hij bood me de kans aan om naar China mee te reizen, waar de kleding werd gemaakt. Ik kreeg van alles te zien over hoe de kleding werd gemaakt. Ik had wat eigen ontwerpen, dus ik vroeg hen of ze me konden helpen met een paar samples van mijn ontwerpen. Ze gingen akkoord en toen ik de samples terug kreeg, waren ze geweldig.”
[4/7]: “Toen moest ik op zoek naar geld om de kleding te laten produceren en mijn eigen ding te starten. Een deel kwam van mijn ouders, een deel van mijn vrienden. Ik geloof dat we eind 2012 onze eerste collectie uitbrachten. Nadat het dat jaar allemaal zo goed was verlopen, zei mijn vader: ‘Oké, laten we kijken hoe ver dit kan gaan.’ Maar mijn moeder vond nog steeds dat ik terug naar school moest gaan. Ze wilde dat ik iets stabielers had. Ik verkocht de kleding vooral in mijn eigen wijk. Ik werd gebeld of mensen stuurde me een Whatsapp bericht met bestellingen en we gingen bij zelf bij mensen langs om te bezorgen. In 2014 openden we onze winkel. Op dat moment had mijn moeder eindelijk het gevoel dat het stabiel was geworden en kreeg ik haar zegen.”
[5/7]: Vanuit Hatfield in Pretoria reed Thatiso ons naar zijn township Mamelodi om ons de buurt te laten zien waar hij opgroeide en waar hij nog altijd veel inspiratie vindt. Mamelodi, ofwel ‘moeder van de melodie’, is als township niet zo bekend als bijvoorbeeld Soweto, maar het bruist er van de creativiteit. In het verleden vestigden zich hier zwarte mensen uit heel Zuid-Afrika: Pedi, Tswana, Zulu, Xhosa. Ze voegden ieder hun eigen culturen en talen toe aan de mix. Als je het inwonertal van Mamelodi opzoekt, vindt je aantallen tussen de 300.000 en de 500.000. Rondrijdend in het enorme township, stelt Thatiso zich voor dat het werkelijke aantal dik boven de miljoen ligt. “De stijl en de muziek die hiervandaan komen zijn mijn belangrijkste bronnen van inspiratie. De opvallende manier waarop mensen zich hier kleden, zie je terugkomen in onze grafische ontwerpen.”
[6/7]: We bezoeken met Thatiso een ‘braai’, een barbecue tent, bar en lokale hangout in Mamelodi. Het wordt gerund door DJ Shuffles, die achterin muziek produceert en dat voorin op zijn publiek uitprobeert. Zoals op zoveel plekken in Zuid-Afrika, is ook in Mamelodi house muziek ongekend populair. Thatiso: “Mensen in mijn township luisteren vooral house, maar dan wel een specifieke eigen versie. Ze geven het hun eigen sausje, best wel anders dan andere Zuid-Afrikaanse house. Iets muzikaler. En om één of andere reden blijft hun muziek vaak in Pretoria en komt het niet naar buiten. Het word niet echt gedraaid op de radio, maar iedereen uit Pretoria kent het. Het is een grote bron van inspiratie voor ons merk.”
[7/7]: “Sommige petjes in onze collectie verkopen we voor het goede doel. De inkomsten hieruit gaan naar studenten die geen zicht hebben op alle kansen en mogelijkheden die er bestaan. Als je uit een township komt, zul je soms niet echt weten dat je rond kunt komen van het verkopen van T-shirts. Dan denk je aan standaard dingen als een dokter worden, of advocaat of voetballer. We willen de wereld verbreden voor mensen uit het township. Daarom organiseren we dagen waarop kinderen tijd kunnen doorbrengen met mensen die een beroep hebben in de creatieve sector of in iets onverwachts. We hopen ze zo te motiveren om hun dromen na te jagen.“
Een klassieke miniserie uit 1986 waarin het verhaal wordt verteld van de opkomst van Shaka Zoeloe en het 19e-eeuwse conflict tussen het groeiende Britse Rijk in Afrika en het Zoeloekoninkrijk.
naar netflix
In het boek 'De Boerenoorlog' kijkt Martin Bossenbroek terug op de oorlog die Zuid-Afrika verscheurde. De Boerenoorlog (1899-1902), oorsprong van de apartheid, eerste mediaoorlog, voorproefje van de Eerste én de Tweede Wereldoorlog, behoort tot de meest intrigerende conflicten in de moderne geschiedenis.
naar uitgever