3 Stoom

inlay

De prikklok door Sarah Remmerts de Vries

Registratie van tijd en arbeid

p.onbekend---31003101_1_x

Dey Time Register

De prikklok de Howard Brothers

In de nieuwe fabrieken werken vaak tientallen, soms honderden arbeiders. Overzicht houden is daarom soms lastig. Om toezicht te houden op zoveel werknemers, wordt een nieuw registratiesysteem nodig geacht. In 1888 komt de Amerikaan Alexander Dey tegemoet aan deze wens met de uitvinding van de prikklok.

Een prikklok registreert de tijd waarop werknemers de fabriek binnenkomen en weer verlaten. Op de ring staan cijfers aangegeven, die corresponderen met de verschillende werknemers. Aan het begin van de dag moeten de werknemers ‘inklokken’ en aan het eind van de dag weer ‘uitklokken’. Dit gebeurt door de arm van de prikklok te bewegen, totdat deze boven hun werknemersnummer staat. Het indrukken van de arm zorgt er vervolgens voor dat op een vel binnen in de klok de tijd wordt afgedrukt naast dit nummer.

p.onbekend---20080281_1_l

Dey Time Register

De prikklok de Howard Brothers

Het bedrukte vel papier toont de werkgever aan het eind van de dag wie er netjes op tijd is en wie zich er gemakkelijker vanaf maakt. Over langere tijd genomen, worden persoonlijke patronen zichtbaar. Deze nieuwe manier van mechanische controle toont hoe de individuele arbeiders functioneren, als onderdeel van de industriële organisatie. Effectief personeelsmanagement gaat hierdoor tot de mogelijkheden behoren. Dit wordt steeds belangrijker: tijd is immers geld.

Alexander Deys prikklok, die de naam ‘Dey Time Register’ meekrijgt, wordt in Engeland op de markt gebracht door het bedrijf van de Howard Brothers. De hier getoonde prikklok komt ook uit hun productie voort. De Howard Brothers zijn echter niet de enige producenten. Aan het begin van de twintigste eeuw zullen de meeste van deze ‘tijdregistratiebedrijven’ opgaan in de International Time Recording Company (ITR). De ITR is een voorloper van IBM, dat tegenwoordig vooral bekend staat om zijn computers.

Flyer AM museum

Deze prikklok is op dit moment in de tentoonstelling De IJzeren Eeuw in het Amsterdam Museum te zien, als onderdeel van een nieuw, modern systeem van registratie