Nederland maakt echter in de tweede helft van de eeuw een inhaalslag. De industrialisatie ontwikkelt zich niet alleen in de steden, maar ook en vooral op het platteland. In de arme, lege delen van Nederland is er ruimte om nieuwe ondernemingen op te zetten. In Brabant ontpoppen Philips en Unilever zich tot grote multinationals, op het platteland van Twente bloeit een bedrijvige textielindustrie op.

De Engelse invloed blijft hier groot: Engelsen zoals Johan Tattersall (1850-1937) vestigen zich in Twente om weefgetouwen te produceren en verkopen aan textielfabrieken. Daar bieden familiebedrijven zoals Van Heek & Co van vader en zoons Van Heek, grote werkgelegenheid aan de Twentenaren. In enorme hallen gevuld met weefmachines doen zij hun werk. De herrie is er oorverdovend en textielarbeiders spreken in gebaren om elkaar te begrijpen.

De hier getoonde tafelmodellen van weefgetouwen tonen in kleine vorm met wat voor machines de arbeiders moeten werken. De eerste is een model van een zogenaamde ‘mittelschläger’ uit Duitsland, bedoeld voor zware katoenen stoffen. De tweede is van Engelse productie, vervaardigd door de textielmachinefabriek Tattersall & Holdsworth te Enschede. Van dit laatste type weefgetouw maken ook de arbeiders in de fabriek van Van Heek & Co waarschijnlijk gebruik.

Het ratelende weefgetouw wordt bepalend voor het steeds hogere arbeidstempo. De textielindustrie brengt werk, maar ook een nieuwe manier van leven, in dienst van de machine. Er is constante controle op het werk. Zit er een weeffout in de stof, dan wordt de onoplettende arbeider gestraft. Zelfs als de oorzaak de slechte kwaliteit van het garen is. Zo ontwikkelt de snel groeiende textielindustrie zich tot het schoolvoorbeeld van de nieuwe industriële arbeid: ongezond en dwingend.

Beide weefgetouwmodellen staan op dit moment tentoongesteld in de tentoonstelling De IJzeren Eeuw in het Amsterdam Museum, als aanjagers van de moderne textielindustrie.