Groenlo (ofwel Grolle) was een vestingstadje in de Achterhoek met een strategische ligging. Wie Groenlo in bezit had, heerste over de hele oostelijke Nederlanden.

In de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) werd er verschillende keren om gevochten: In 1580 is het door de Spanjaarden ingenomen; in 1597 is het in handen van Prins Maurits (1567-1625); tot de Spaanse veldheer Spinola in 1606 de stad weer inneemt.  

In 1627 besloot stadhouder Frederik Hendrik (1584-1647), broer van Maurits, Groenlo weer te belegeren. Met een leger van wel 25.000 man trok hij naar het vestingstadje. De Spanjaarden wisten dat er een leger aankwam, maar niet wáár of wanneer ze aangevallen zouden worden.

Toen de stadhouder uiteindelijk met zijn Staatsche leger bij Groenlo aankwam, sloot hij meteen de belangrijkste toegangswegen af. Er werd een omwalling gebouwd op twee kilometer afstand van de stadsmuren. Net genoeg om niet door kanonskogels geraakt te kunnen worden.

Het leger had drie veldheren: Prins Frederik Hendrik, prins Ernst Casimir (1573-1632) en Willem van Nassau (1601-1627), heer van de Lek (met het kleinste kampement). Deze veldheren beschikten over over Franse, Duitse en Engelse huurlingen die niet alleen vochten, maar ook verdedigingswerken als schansen en loopgraven bouwden. In één week tijd bouwden 8.000 soldaten aan de insluitingslinie. Voor het eerst in de geschiedenis van de Tachtigjarige Oorlog werd voor de verovering van een stad, een volledige insluitingslinie (circumvallatielinie) om een vesting aangelegd. Later gebeurde dit vaker, bijvoorbeeld bij de belegering van ’s-Hertogenbosch in 1629.

De Prinsen Maurits en Frederik Hendrik te paard, Adriaen Pietersz van de Venne, uit Het  Prinsenhof Delft.

Na een verhitte strijd om de stadswallen, wist het leger van Frederik Hendrik de Spanjaarden te overmeesteren. Op 19 augustus 1627 capituleren de Spanjaarden.
Met deze overwinning had Fredrik Hendrik niet alleen een stad op de Spanjaarden veroverd, maar ook het vertouwen van zijn eigen volk, dat hem vanaf toen volledig accepteerde als stadhouder der Verenigde Nederlanden.

De basis van de roem die Frederik Hendrik als bevelhebber zou vergaren en die hem uiteindelijk de bijnaam 'de Stedendwinger' zou brengen, was hiermee gelegd.

 

Meer info:

• Ditzhuyzen, R. van 1992: Oranje-Nassau. Een biografisch woordenboek, Haarlem.
• Raa, F.J.G ten 1911-1921: Het Staasche leger, Breda.
• Over de slag om Groenlo en levende geschiedenis: www.compagniegrolle.nl
• Over de verdedigingslinies in en rond Groenlo: www.circumvallatielinie.nl
• Vondelens Verovering van Grol op Digitale Bibliotheek Nederland www.dbnl.org