AfleveringenJules Schelvis (interview)
Categorie: Kampen-
PersoonsgegevensNaam Jules Schelvis (interview) Functie Overlevende van kamp Sobibor Geboortedatum 1921 Nationaliteit Nederlandse Categorie Kampen VideoJules Schelvis in Amsterdam Jules Schelvis bezoekt met Rob Trip in Amsterdam twee huizen waar hij woonde voor zijn deportatie naar concentratiekamp Sobibor in 1943. De 1e is in de Nieuwe Kerkstraat, de 2e in de Manegestraat. Bron: De Oorlog, deel 5 (extra materiaal); montage: Hasan Coskun -
PersoonsgegevensNaam Jules Schelvis (interview) Functie Overlevende van kamp Sobibor Geboortedatum 1921 Nationaliteit Nederlandse Categorie Kampen VideoJules Schelvis over de oorlog De scherpe kantjes gaan er een beetje af, maar Jules Schelvis denkt nog elke dag aan de periode 1940-1945 en aan zijn eerste vrouw die het kamp niet overleefde. Bron: De Oorlog, deel 5 (1 min. 19 sec.) -
PersoonsgegevensNaam Jules Schelvis (interview) Functie Overlevende van kamp Sobibor Geboortedatum 1921 Nationaliteit Nederlandse Categorie Kampen VideoVooroorlogs joods Amsterdam Joods Amsterdam had veel arme ambachtslieden, die nauwelijks gelovig waren en zich aan hadden gesloten bij de arbeidersbeweging, zoals Jules Schelvis en zijn vrouw. 'We wisten nauwelijks dat we Joden waren.' Bron: De Oorlog, deel 5 (1 min. 28 sec.) -
PersoonsgegevensNaam Jules Schelvis (interview) Functie Overlevende van kamp Sobibor Geboortedatum 1921 Nationaliteit Nederlandse Categorie Kampen VideoUitstel door 'Sperren' De Duitsers gaven via de Joodse Raad in Amsterdam 17.500 fel begeerde 'Sperren' uit, uitstel voor deportatie. Juliette Binger zag het als alternatief voor onderduiken. Maar het uitstel is tijdelijk, merkt Jules Schelvis. Bron: De Oorlog, deel 5 (1 min. 27 sec.) -
PersoonsgegevensNaam Jules Schelvis (interview) Functie Overlevende van kamp Sobibor Geboortedatum 1921 Nationaliteit Nederlandse Categorie Kampen VideoRazzia's en deportaties in Amsterdam In het voorjaar van 1943 beginnen de Duitsers met razzia's in Amsterdam. Iedereen die het wil kan het zien. Jules Schelvis ziet het vanuit zijn raam. Buurtbewoners van halen de verlaten huizen leeg. Bron: De Oorlog, deel 5 (1 min. 49 sec.) -
PersoonsgegevensNaam Jules Schelvis (interview) Functie Overlevende van kamp Sobibor Geboortedatum 1921 Nationaliteit Nederlandse Categorie Kampen VideoDeportaties in Amsterdam Ondanks de dreging van Mauthausen weigeren veel Amsterdamse Joden te gehoorzamen aan de Duitse oproepen om zich te melden voor deportatie. Weigeraars worden 's avonds opgehaald door de politie, zag Jules Schelvis. Bron: De Oorlog, deel 5 (1 min. 17 sec.) -
PersoonsgegevensNaam Jules Schelvis (interview) Functie Overlevende van kamp Sobibor Geboortedatum 1921 Nationaliteit Nederlandse Categorie Kampen VideoTreinreis naar Auschwitz Jules Schelvis wist alleen dat de reis vanaf Westerbork 'naar het Oosten' zou gaan, had zijn gitaar bij zich en had geen idee wat hem te wachten stond na de barre reis: vernietigingskamp Auschwitz. Bron: De Oorlog, deel 5 (1 min. 10 sec.) -
PersoonsgegevensNaam Jules Schelvis (interview) Functie Overlevende van kamp Sobibor Geboortedatum 1921 Nationaliteit Nederlandse Categorie Kampen FotoRachel en Jules Schelvis Bron: Privecollectie Jules Schelvis
Jules Schelvis werd in 1921 in Amsterdam geboren in een gezin dat zich nauwelijks bezighield met het Jodendom. Dat veranderde met de Duitse bezetting.
Schelvis werd in 1943 als 21-jarige door de Duitse bezetter opgepakt, tegelijk met zijn vrouw en een groot deel van haar familie. Bijna zijn hele familie en schoonfamilie werd door in Duitse vernietigingskampen omgebracht. 
Zelf ontsnapte hij als door een wonder aan de dood. Hij wist bij een groep gedeporteerde Joden te belanden, die vanuit Sobibor werd doorgeleid naar fabrieken en werkkampen. Hij besliste op intuïtie dat hij moest proberen zich bij zo’n groep mensen aan te sluiten. Hij slaagde daarin en overleefde de oorlog, ondanks een heel zware martelgang door zeven kampen, waaronder ook Auschwitz.
Schelvis verloor zijn jonge vrouw Rachel en zijn schoonfamilie in Sobibor. Het duurde, na zijn vertrek uit Sobibor, heel lang voor tot Schelvis doordrong dat zijn vrouw en zijn schoonfamilie inmiddels al vermoord en gecremeerd waren.
‘Er kwam in het kamp waar ik was heengebracht een jongeman op mij af en die vertelde mij heel voorzichtig wat er gebeurd was. Je zult het niet geloven, zei hij, maar je zult het wel móeten geloven.
Iedereen op dat veld, die zich daar aan het uitkleden was, is binnen een paar uur vergast en verbrand. Iedereen. Ik kon het niet geloven, je kunt je niet voorstellen dat zoiets kan gebeuren.’
Na de oorlog verdiepte hij zich intensief in het kamp Sobibor, er is vrijwel niemand die er zo’n veelomvattende kennis van heeft als hij. Zo interviewde hij onder andere Sobibor-overlevers, de interviews zijn nu terug te zien op Sobibor interviews en trad in Duitsland als burger-aanklager op tegen kampbeulen.
In 2008 kreeg hij een ere-doctoraat van de Universiteit van Amsterdam, vanwege zijn historische onderzoek naar vernietigingskamp Sobibor. Eind 2009 is hij betrokken bij het proces tegen John Demjanjuk.
Bronnen:
*Jules Schelvis, 'Omkijken. Een vooroorlogse jeugd in Amsterdam' (2008)
*Jules Schelvis, 'Sobibor. A history of a Nazi Death Camp' (2007)
*Sobibor interviews
