Rudolph Cleveringa

Categorie: Bestuurders
  • Persoonsgegevens
    Naam Rudolph Cleveringa
    Functie Professor te Leiden
    Geboortedatum 1894
    Sterfdatum 1980
    Nationaliteit Nederlandse
    Categorie Bestuurders
    Video
    Protest Cleveringa en studentenstaking
    In Leiden protesteerde professor Cleveringa op 26 november 1940 openlijk tegen het ontslag van joods personeel aan de universiteit en begonnen studenten te staken.
    Bron: De Oorlog, deel 3 (1 min. 38 sec.)
  • Persoonsgegevens
    Naam Rudolph Cleveringa
    Functie Professor te Leiden
    Geboortedatum 1894
    Sterfdatum 1980
    Nationaliteit Nederlandse
    Categorie Bestuurders
    Foto
    Rudolph Cleveringa
    Bron: De Oorlog, deel 3
Prof. dr. Rudolph Cleveringa (hoogleraar handelsrecht en burgerlijk procesrecht) was woedend over de Duitse anti-Joodse maatregel tegen het personeel van de Leidse universiteit.
Eén van de Joodse personeelseden die ontslagen werd vanwege de maatregel was prof. dr. E.M. Meijers, de eminente hoogleraar internationaal privaatrecht, een geleerde van internationale faam. Cleveringa was een leerling en vriend van hem.

Cleveringa besloot om voor zijn collega op te komen en op 26 november 1940 een protestrede te houden tegen de Duitse maatregel in het Groot-Auditorium aan het Rapenburg in Leiden.

De zaal was afgeladen en in een ernaast gelegen zaal konden belangstellenden de toespraak volgen via luidsprekers.

Cleveringa had tevoren zijn vrouw op de hoogte gesteld van wat hij zou gaan zeggen, ze waren er beiden van overtuigd dat hij ervoor gearresteerd zou worden – zijn koffer stond al gepakt in de gang.

In prachtige zinnen en met messcherpe juridische formuleringen tekende hij protest aan tegen de maatregelen van de bezetter die hij in strijd met het volkerenrecht achtte. Hij had zich voorgenomen zonder emoties te spreken. Maar dat viel hem zwaar toen het over zijn vriend Meijers ging:

‘Het is deze Nederlander, deze nobele en ware zoon van ons volk, deze mens, deze studentenvader, deze geleerde die de vreemdeling welke ons thans vijandiglijk overheerst, ontheft van zijn functie.

Ik zeide u niet over mijn gevoelens te zullen spreken; ik zal mij eraan houden, al dreigen zij als kokende lava te barsten door al de spleten welke ik bij momenten de indruk heb dat zich, onder de aandrang daarvan, in mijn hoofd en hart zouden kunnen gaan openen.’


Na zijn rede klonk er een langdurig applaus, een student zette het Wilhelmus in, bij veel aanwezigen stroomden de tranen over de wangen. Er brak onmiddellijk een staking uit onder de studenten.

Cleveringa werd de volgende dag inderdaad gearresteerd en verhoord door de Sicherheitspolizei. Hij werd overgebracht naar de gevangenis van Scheveningen, waar hij acht maanden heeft gezeten.

 

Links