Kittelen met een paardehaartje

In 1679 publiceerde de Amsterdamse boekverkoper Jan ten Hoorn het eerste reisboek van Nederland.
In 1679 publiceerde de Amsterdamse boekverkoper Jan ten Hoorn het eerste reisboek van Nederland.
[klik voor vergroting]
Het werkje, waarvan hier het titelblad, bevatte niet alleen de vertrek- en aankomsttijden van trekschuiten en beurtveren, maar ook een kalender van belangrijke jaarmarkten en zelfs raadgevingen voor lastige voorvallen onderweg.

Flauwvallen bijvoorbeeld, ‘gelijk het veelmaal aan vroului komt te gebeuren’. De auteur wist er wel raad mee.

De dame diende ‘aanstonds losgereeten te worden om vooreerst wat adem te geven. Dit niet helpende, neemt spiritus salis armoniaci of olie van barnsteen. Bind een band om de patiënt lijf, zet een klisteer van olie, zout en vers bier, hangt op de borst wat duivelsdrek met wat beverzwijn en barnsteenolie, kittelt de neus met een paartshairtje of steekt tabak daarin’.

3 formulieren van enigheid

1631 - Het stadsbestuur van Utrecht besluit dat alle onderwijzers van stads- en particuliere scholen op straffe van uitsluiting de drie formulieren van enigheid moeten ondertekenen. Andere steden volgen; Delft bijvoorbeeld in 1663, Amersfoort in 1683. Voor katholieke ouders wordt het bijna onmogelijk hun kinderen Rooms onderwijs te laten volgen.

Relevante tijdvakken