8 - Loodzware jaren
AfleveringenProblemen voor regering
'Wat was de vrede mooi toen het nog oorlog was.' Het noodkabinet onder Schermerhorn (toespraak) en de koningin zit in 1945 vol ambities, maar er komt weinig van terecht. Er is teveel verdeelheid. Puinruimen blijkt al lastig
Bron: De Oorlog, deel 8 (1 min. 11 sec.)
Media:
-
Problemen voor regeringProblemen voor regering'Wat was de vrede mooi toen het nog oorlog was.' Het noodkabinet onder Schermerhorn (toespraak) en de koningin zit in 1945 vol ambities, maar er komt weinig van terecht. Er is teveel verdeelheid. Puinruimen blijkt al lastigBron: De Oorlog, deel 8 (1 min. 11 sec.)
Market Garden mislukt bij ArnhemMarket Garden mislukt bij ArnhemDe geallieerde aanval op Zuid-Nederland verloopt eerst goed, maar loopt vast bij Arnhem. Daar liggen onverwacht Duitse troepen uit Frankrijk uit te rusten. Slechts weinig parachutisten bereiken strategische belangrijke brug bij Arnhem.Bron: De Oorlog, deel 6 (3 min 24 sec.)
Zeeland zwaar getroffenZeeland zwaar getroffenDoor een gebrek aan manschappen kiezen de geallieerden er bij hun aanval op Zeeland voor gebruik te maken van hun superieure vuurkracht. Dat gaat ten koste van de burgerbevolking en hun huizen. Dagboek Corrie van Schaik.Bron: De Oorlog, deel 6 (3 min 5 sec.) -
Aanval op Zuid-NederlandAanval op Zuid-NederlandNa de bevrijding van België willen de Amerikanen direct naar Duitsland, maar de Brit Montgomery wil de Duitse verdediging ontwijken en via Arnhem Duitsland binnenvallen, vertelt militair historicus Christ Klep.Bron: De Oorlog, deel 6 (1 min 2 sec.)
Oorlog in Zeeland om toegang AntwerpenOorlog in Zeeland om toegang AntwerpenOmdat de geallieerden havenstad Antwerpen willen gebruiken voor de bevoorrading van hun leger is het nodig de Schelde in het zuiden van Zeeland te veroveren. Canadezen en Duitsers vechten er eind 1944 fel tegen elkaar.Bron: De Oorlog, deel 6 (1 min 39 sec.)
Gespleten Nederland najaar 1944Gespleten Nederland najaar 1944Vanaf najaar 1944 is Nederland een gespleten land, het noorden nog bezet door de Duitsers, het zuiden bevrijd door de geallieerden. En met ongeveer 180.000 mensen die frontgebieden in Zeeland, Limburg en de Betuwe moeten verlaten.Bron: De Oorlog, deel 6 (37 sec.) -
Bombardement RotterdamBombardement RotterdamHet Duitse leger had haast, de troepen die Nederland veroverden moesten snel naar Frankrijk en Rotterdam kon een lastig obstakel worden. Er werd besloten tot een bombardement.Bron: De Oorlog, deel 1 (2 min 34 sec.)
Wederopbouw na 1945
Lang duurden de bevijdingsfeesten niet. Het was tijd voor herstel, voor wederopbouw. Nederland lag in puin, de ene stad meer dan de andere.
Vooral het frontgebied hadden gelegen. In Arnhem was de situatie uitgesproken dramatisch. Van de 25.000 huizen bleken er bij een telling 145 onbeschadigd, de rest was gebombardeerd, in brand geschoten of geplunderd. Vooral het gebied rond de brug in de oude binnenstad was herschapen in een vlakte met puin.
Arnhem moest 600.000 kubieke meter puin zien af te voeren, dat was een klus van vele maanden. Het bouwen van woningen was prioriteit nummer één. Snelheid ging voor kwaliteit of degelijkheid. Er kwamen allerlei noodgebouwen voor scholen, winkels en gemeentelijke instanties. Aan een nieuw stadsplan werd zeven jaar lang gewerkt, het lag er pas in 1953.
De burgerij was niet gelukkig met de traagheid van de besluitvorming. En ook niet met de uitvoering – de stad is er niet fraaier op geworden. Toen het stadsbestuur in 1959 een groot feest wilde houden om de oplevering van de 10.000e woning te vieren, kwam er bijna geen Arnhemmer opdagen.
Uitgesproken langzaam ging het ook met het herstel van wegen en bruggen. Er was een ernstig gebrek aan bouwmateriaal, en daarbij ging het belang van de woningbouw voor. De brug over de Lek bij Vianen bijvoorbeeld, een vitale schakel tussen noord en zuid, was in januari 1945 door de geallieerden gebombardeerd en langzaam in de rivier gegleden.
Na de oorlog moest het gevaarte van 4000 ton uit het water worden getakeld en weer op zijn plaats gezet en passend gemaakt. Dat lukte pas in september 1948. Daarna duurde het werk aan de weg ook nog meer dan een half jaar, door een groot gebrek aan materialen, vooral betonijzer. Pas in mei 1949, vier jaar na de bevrijding konden de auto’s weer over de herstelde brug.
