AfleveringenVerkiezingen, oorlog en buitenland
Na de verkiezingen van 1948 begint Nederland weer met een grote militaire actie in Indonesië. Het verovert nu de Republikeinse hoofdstad Djocja. Maar door buitenlandse druk moet Nederland inbinden. Met Bromlewe.
Bron: De Oorlog, deel 8 (2 min. 2 sec.)
Media:
-
Verkiezingen, oorlog en buitenlandVerkiezingen, oorlog en buitenlandNa de verkiezingen van 1948 begint Nederland weer met een grote militaire actie in Indonesië. Het verovert nu de Republikeinse hoofdstad Djocja. Maar door buitenlandse druk moet Nederland inbinden. Met Bromlewe.Bron: De Oorlog, deel 8 (2 min. 2 sec.)
Vertrek regeringscommissie naar IndonesiëVertrek regeringscommissie naar IndonesiëNederland zendt in november 1948 een commissie naar Nederlands-Indië (L. Neher en de ministers Sassen en Stikker). Persconferentie op Schiphol, o.a. over nieuwe grondwet en kritieke situatie.Bron:
Beeld en Geluid: Polygoon Hollands Nieuws, 21 november 1948
Het nieuwe politionele ingrijpenHet nieuwe politionele ingrijpenVanwege voortdurende bestandsschendingen van de Indonesiërs geeft de Nederlandse regering op 19 december 1948 opnieuw opdracht om in Nederlands-Indië een politionele actie uit te voeren.Bron: Beeld en Geluid: Polygoon Hollands Nieuws, 19 december 1948 -
Verwarring na 2e Politionele ActieVerwarring na 2e Politionele ActieNadat de 2e politionele actie wordt gestaakt, weten Nederlandse soldaten niet meer waarvoor ze vechten. Waarom gebieden zuiveren, die weer moeten worden teruggegeven? Met Bromlewe.Bron: De Oorlog, deel 8 (1 min. 22 sec.)
2e Politionele Actie en onafhankelijkheid
De onderhandelingen tussen Nederland en Indonesië liepen eind 1948 opnieuw vast, de missie van een commissie van drie in november 1948 (zie filmpje) had geen succes.
In Nederland was een nieuwe regering aangetreden, weliswaar met PvdA-leider Drees als premier maar met alle aan Indië gerelateerde portefeuilles in handen van KVP-ers. Bovendien was landvoogd Van Mook vervangen door ex-premier Beel. De KVP had een hardere lijn jegens de republiek in het vaandel staan, en het resultaat was een tweede militaire aanval op de republiek, en nu voluit gericht op Djocja, het regeringscentrum.
Vlak voor het begin van de aanval ontving Nederland een verzoeningsgezinde brief van de Indonesische premier Hatta. Die brief gaf weer hoop bij de PvdA-ministers, die opnieuw lijnrecht tegenover de collega’s van de KVP kwamen te staan.
Uiteindelijk gaf Drees onder extreme druk zijn toestemming voor een aanval, te beginnen op 19 december 1948, niet toevallig direct na het begin van het reces van de Veiligheidsraad: de Nederlandse regering had bedacht dat dat iets meer tijd voor ongestoorde actie zou geven.
Het resultaat van deze aanval was vrijwel identiek aan dat van de vorige keer in 1947: een militair succes, maar een politiek fiasco.
Parachutisten namen het vliegveld van Djocja in bezit, langs die weg werden versterkingen aangevoerd en binnen enkele uren was de stad in Nederlandse handen.
De Indonesische leiders Soekarno en Hatta werden gearresteerd door de Nederlandse jurist (later rechter in Utrecht) K.S. Bieger. Hij vond zijn rol, als vertegenwoordiger van de procureur-generaal, een hele eer. Maar hij schrok wel van de anti-Nederlandse sfeer in de stad.
De aanvallen op republikeins gebied in Java liepen iets stroever dan de vorige keer, maar ze Nederlandse soldaten bereikten wel alle gestelde doelen. Het republikeinse leger trok zich overal terug en ging vanaf nu definitief over tot de guerilla-oorlog.
Bronnen:
*Petra Groen, 'Marsroutes en dwaalsporen, Het Nederlands militaire-strategisch beleid in Indonesië, 1945-1950' (Den Haag, 1991)
*'Drees en Indonesië' (Andere Tijden)
Meer over dit onderwerp