6 - Oorlog voor iedereen

Duitsers ingesloten in West-Nederland

De geallieerden laten ondanks smeekbeden van de Nederlandse regering West-Nederland links liggen tijdens hun opmars naar Berlijn in maart 1945. Ze rukken wel op naar de Grebbelinie en de Waddenzee en sluiten de Duitsers in.

Bron: De Oorlog, deel 6 (59 sec.)

Media:

  • Duitsers ingesloten in West-Nederland Button Play
    Duitsers ingesloten in West-Nederland
    Duitsers ingesloten in West-Nederland
    De geallieerden laten ondanks smeekbeden van de Nederlandse regering West-Nederland links liggen tijdens hun opmars naar Berlijn in maart 1945. Ze rukken wel op naar de Grebbelinie en de Waddenzee en sluiten de Duitsers in.
    Bron: De Oorlog, deel 6 (59 sec.)
    Overgave Duitsers in Reims Button Play
    Overgave Duitsers in Reims
    Overgave Duitsers in Reims
    Op 7 mei 1945 tekende de Duitse generaal Jodl in aanwezigheid van de Amerikaanse generaal Eisenhouwer de onvoorwaardelijke overgave van het Duitse leger in het Franse Reims. Radio Herrijzend Nederland doet verslag.
    Bron: De Oorlog, deel 6 (1 min. 9 sec.)
    Overgave Duitsers in Wageningen Button Play
    Overgave Duitsers in Wageningen
    Overgave Duitsers in Wageningen
    In Wageningen onderhandelen Duitsers, geallieerden en prins Bernhard op 5 en 6 mei 1945 over de Duitse overgave in Nederland. Binnenlandse Strijdkrachten (BS) onder Bernhard krijgen weinig speelruimte.
    Bron: De Oorlog, deel 6 (1 min. 3 sec.)

Bevrijding heel Nederland

In Nederland was vanaf eind maart, begin april 1945 hier en daar harde strijd nodig om het oosten en het noorden op de Duitse bezetter te heroveren.
Die strijd was pas laat van start gegaan, want voor die tijd waren de Canadese en Britse divisies elders nodig: om het Duitse tegenoffensief in de Ardennen te weerstaan, en om de centrale aanval van de geallieerden te ondersteunen, in het Rijnland.

Pas daarna kwam Nederland aan de beurt, want Nederland had geen prioriteit in de plannen van Eisenhower en Montgomery.

En de pleidooien van koningin Wilhelmina, haar schoonzoon prins Benrhard en haar ministers bij het geallieerde opperbevel maakten weinig indruk. Nederland kwam pas heel laat aan de beurt.

Begin april eigenlijk pas, toen de Canadezen en de Britten opdracht kregen Oost- en Noord-Nederland te zuiveren. In de Achterhoek ondervonden ze hier en daar nog flinke weerstand, vooral in de steden met bruggen over de IJssel.

Maar de overmacht was te groot en van het Duitse moreel was niet veel meer over. Het felst was de tegenstand in de stad Groningen, waar twee dagen hard gevochten werd en waar de Canadezen drieduizend Duitsers krijgsgevangen maakten.

Daarna volgden nog hevige gevechten bij de monding van de Eems, maar uiteindelijk moesten de Duitsers zich overal overgeven.

Op 12 april waren de Canadese tanks het doorgangskamp voor gedeporteerde joden in Westerbork binnengereden – ze troffen er nog ongeveer negenhonderd joodse gevangenen aan. De bewakers waren gevlucht, inclusief commandant Konrad Gemmeker. De meesten waren de Afsluitdijk overgegaan.

Dat was een paar weken eerder ook de route van NSB-leider Anton Mussert geweest, die vanuit Almelo via Groningen toch maar in Den Haag was neergestreken, op de Korte Vijverberg. Ook Rijkscommisaris Artur Seyss-Inquart was alweer terug in het westen van het land.