• De Oorlog
• Personen
• Marinus van der Goes van Naters (interview)

Lettergrootte AAA

Inmiddels denkt hij er in 2001 heel anders over, maar in 1945 voelde hij wel degelijk voor annexatie. ‘Vlak na de bevrijding vond iedereen het eigenlijk: Duitsland heeft ons zo vernederd, daar moeten ze een vergoeding voor geven.’

Aangezien Duitsland aan het einde van de oorlog nog berooider was dan Nederland, zat financiële compensatie er voorlopig niet in. Er was dus maar één oplossing: land.

Van der Goes: ‘De Duitsers waren voor mij - na vier jaar gevangenschap - een onplezierig soort volk en ik vond dat ze best een stuk land konden afstaan aan Nederland. Als straf, maar ook omdat we toen meenden dat Nederland overbevolkt was. Nu is de bevolking zowat het dubbele van toen en nu zeggen we dat niet meer.’

Naarmate de tijd verstreek nam de animo voor annexatie af, ook bij Van der Goes: ‘Ik ging het zelf ook als iets buitenissigs voelen.’

De annexatie liep uit op een mislukking. Nederland moest de in 1949 geannexeerde gebieden Elten en Tudderen in 1963 weer teruggeven aan Duitsland.

Eén klein gebiedje heeft Nederland gehouden, zuiver en alleen dankzij de inspanningen van Van der Goes van Naters. Het ging om de Duivelsberg, een prachtig natuurgebied aan de Nederland-Duitse grens vlak bij Nijmegen.

Tot 1949 was het Duits grondgebied, maar de weinige mensen die er woonden spraken Nederlands en er kwamen veel meer recreanten uit Nijmegen dan uit Duitse naburige plaatsen. Het leek dus een logische stap om het gebied als ‘grenscorrectie’ bij Nederland te voegen.

Toen de Duivelsberg in 1963 terug naar Duitsland dreigde te gaan, kwam Van der Goes van Naters, zelf een Nijmegenaar, in verzet. Hij drong er bij de betrokken politici op aan om bij de teruggave van de grensgebieden een uitzondering te maken voor dit natuurgebied, ‘hoeveel hadden de Duitsers niet opzettelijk van ons natuurpotentieel vernield!’.

Staatssecretaris Van Houten maakte op aanraden van Van der Goes een fietstocht door het gebied en gaf zich gewonnen: voor zo iets moois moesten we toch maar een uitzondering maken.

Vanzelfsprekend waren de Duitsers minder blij met deze ontwikkeling. Van der Goes kreeg een uitnodiging om te dineren bij de Duitse ambassaderaad, die hij goed kende. De ambassadeur bleek ook aanwezig te zijn.

Tijdens het dessert zei hij: ‘Lieber Herr Van der Goes, móét dat nu zo met die Duivelsberg? Er wonen 3000 Duitsers.’ Dat bleek een groot misverstand: op de Duitse kaart stond een verkeerd aantal inwoners aangegeven.

Van der Goes wist de ambassadeur ervan te overtuigen, dat er in werkelijkheid maar drie Duitse gezinnen op de Duivelsberg woonden. Toen was de zaak in een keer geregeld, Nederland mocht zijn Duivelsberg houden.

Van der Goes: ‘Het spijt me dat ik het zeggen moet, maar uitsluitend door mijn tussenkomst. U kunt het vragen aan de boswachter!’.


Bronnen:
*M. van der Goes van Naters, 'Met en tegen de tijd. Een tocht door de twintigste eeuw' (Amsterdam 1980)
*'Eisch Duitschen grond!' (Andere Tijden)
*Laura van Hasselt en Matthijs Cats, ‘Eisch Duitschen grond’, in: 'Andere Tijden' (Amsterdam, 2001)

• Personenoverzicht