Afleveringen18 februari 2009
Rob en Aafje praten op de plek waar ze haar moeder bewaakt door BS’ers voorbij zag komen
Voor vandaag hoeft Rob Trip geen teksten uit zijn hoofd te leren. Hij kan zich helemaal richten op mevrouw Aafje Spits. Zij was 17 toen de oorlog eindigde.
Net zo blij als iedereen dat het eindelijk voorbij was. Maar er lag een schaduw over die vreugde. Haar moeder was namelijk lid van de N.S.B.
Aafje leefde in voortdurende spanning: wanneer zouden de mannen van de B.S. [Binnenlandse Strijdkrachten] voor de deur staan om haar moeder te arresteren?
Ze heeft het prachtig beschreven in haar dagboek van toen. Onlangs heeft ze dat met hulp van haar zoon op het ‘Open Archief’ gezet. Zo zijn we haar op het spoor gekomen.
Persoonsbewijs van Aafje Spits
Aafje was toen een mooi meisje, dat zie je op haar persoonsbewijs. Ze is nu 80, maar dat vergeet je makkelijk door haar open blik en slimme geest. Die had ze toen vast ook al.
Ze wil van ons alles weten, kijkt mee door de camera als we close-ups maken van papieren. En zo goed en beeldend als ze schrijft in haar dagboek, zo vertelt ze ook.
Over haar angst dat ze in de klas zullen ontdekken dat haar moeder ‘fout’ is. Over de ontdekking na de oorlog dat veel van haar vrienden het wel wisten, maar het haar persoonlijk niet kwalijk namen.
‘Misschien was het niet zo erg omdat het alleen mijn moeder was’, analyseert ze. Haar vader was geen lid. Tsja, de politieke overtuiging van vrouwen deed waarschijnlijk minder terzake in die tijd. Mooi gezien. Aafje heeft mijn hart gestolen.
Gerda Jansen Hendriks
Ik heb de tweede wereldoorlog en bezetting van Nederland, gelukkig niet zelf meegemaakt. Maar het onderwerp foute Nederlanders, klinkt mij een beetje raar in de oren. Wie waren dan die goeie Nederlanders. Oranjegezinden.
Het gaat er bij mij niet in dat iedere NSBer een foute Nederlander zou zijn geweest, want daar gaat het toch hierom. De geschiedenis herhaald zich steeds, ten tijde van de Republiek waren er ook staatsen en oranjegezinden die om de oranjeboom dansten, als ik mij de geschiedenisles goed herinnert, en die elkaar het leven zuur maakten. En wat de NSB betreft, ik geloof niet dat ze alleen maar collaboreerden met de Duitsers. ja dank je de koekkoek, als je in hun armen gedreven werd had je als echte Nederlander weg keus. De NSB heeft ook goeie dingen gedaan. En tevens vindt ik dat de NSB leden na de bevrijding schandelijk zijn behandeld door het verzet en de Nederlandse autoriteiten. En dit nog jaren met zich mee moeten dragen. Zij verdienen eigenlijk eerherstel.