AfleveringenRede Beel over 1e Politionele actie
'Landgenoten, er komt een punt waarop lankmoedigheid ophoudt een deugd te zijn', sprak minister-preident Beel aan de vooravond van de eerste politionele actie in juli 1947.
Bron: De Oorlog, deel 8 (29 sec.)
Media:
-
Rede Beel over 1e Politionele actieRede Beel over 1e Politionele actie'Landgenoten, er komt een punt waarop lankmoedigheid ophoudt een deugd te zijn', sprak minister-preident Beel aan de vooravond van de eerste politionele actie in juli 1947.Bron: De Oorlog, deel 8 (29 sec.)
Operatie ProductOperatie ProductOp 21 juli 1947 begint de 1e politionele actie, Operatie Product. De term 'politionele actie' is misleidend. 'Product' verloopt militair zeer naar wens, maar wordt om politieke redenen gestopt. Met Sukotjo en toespraak Beel.Bron: De Oorlog, deel 8 (2 min. 54 sec.)
Verliespost Indonesië in 1947Verliespost Indonesië in 1947Doordat veel winstgevende grote plantages in republikeins gebied liggen is Indonesië een verliespost geworden voor de Nederlandse staat. En de kleine 100.000 Nederlandse militairen die in 1947 in Indonesië zijn kosten ook geld.Bron: De Oorlog, deel 8 (47 sec.)
Operatie Product begint
Op 15 juli 1947, om half zes ziet de wereld er in Batavia opeens heel zonnig en vredig uit.
Er is een akkoord tussen de Indonesische republikeinen en Van Mook over de nog resterende punten, vooral over de vraag hoe de handhaving van de openbare orde in de republiek de komende periode geregeld zal worden. De net aangetreden premier van de republiek, Amir Sjarifoeddin, en zijn vice-premier Soegondo Setyadit schudden de handen van Van Mook en Schermerhorn. De heren zijn eruit – het blijft vrede.
Als ruim een uur later generaal Spoor en vice-admiraal Pinke van Van Mooks plaatsvervanger Idenburg de resultaten te horen krijgen, ontploffen ze van woede.
Ze zijn het helemaal niet eens met de afspraken en zien hun plannen om definitief af te rekenen met de republiek Indonesia in rook opgaan. Spoor schrijft een telegram aan premier Beel in Nederland dat zo begint:
‘Heb zojuist van Idenburg kennis verkregen van aan Republiek gestelde eisen, alsmede formulering van met haar verkregen overeenstemming. Vind hierin aanleiding U aan te kondigen mijn ontslagaanvrage via Van Mook aan Koningin.’
Powerplay van de generaal, en collega Pinke van de marine sluit zich erbij aan. De situatie is nu volstrekt onoverzichtelijk. De volgende morgen komt er duidelijkheid, uit Djocja.
Sjarifoeddin heeft daar geen steun gekregen voor het akkoord dat hij heeft gesloten. Hij moet zijn toezeggingen intrekken, het akkoord is opgeblazen. Spoor en Pinke hoeven geen ontslag meer te nemen, niets kan een Nederlandse aanval nog tegenhouden.
Zelfs de partijraad van de PvdA niet, die op zaterdag 19 juli in Krasnapolsky op de Dam in Amsterdam bijeenkomt. De besloten bijeenkomst duurt tien uur. Voorzitter Vorrink en vice-premier Drees, die militair ingrijpen tegen de republiek verdedigen om een kabinetscrisis te voorkomen, kunnen een opstand in de partij uiteindelijk tegenhouden.
Tegelijkertijd gaat in Utrecht ook de KVP akkoord. Op zondagavond houdt premier Beel een radiorede waarin hij de oorlog aankondigt en verdedigt door te zeggen:
‘Landgenoten, er komt een punt waarop lankmoedigheid ophoudt een deugd te zijn.’
Een paar uur later rollen de Nederlandse tanks en pantservoertuigen het gebied van de republiek Indonesia binnen. Het is oorlog.
In militair opzicht was de Operatie Product een eclatant succes. Het professionele Nederlandse leger ging als een mes door de boter en bereikte vrijwel al zijn doelstellingen binnen de tijd die ervoor was gepland.
Maar Nederland had zich totaal verkeken op de buitenlandse reacties.
