AfleveringenProces Eichmann in Israël
De Israelische geheime dienst ontvoerde in 1960 de Duitser Adolf Eichmann in Argentinië en bracht hem naar Israël. In Jeruzalem stond hij in 1961 terecht voor zijn rol in de holocaust. Harry Mulisch deed verslag.
Bron: De Oorlog, deel 9 (6 min. 52 sec.)
Media:
-
Proces Eichmann in IsraëlProces Eichmann in IsraëlDe Israelische geheime dienst ontvoerde in 1960 de Duitser Adolf Eichmann in Argentinië en bracht hem naar Israël. In Jeruzalem stond hij in 1961 terecht voor zijn rol in de holocaust. Harry Mulisch deed verslag.Bron: De Oorlog, deel 9 (6 min. 52 sec.)
Na het proces
Adolf Eichmann heeft tijdens zijn proces steeds gedaan of de jodenvervolging zich geheel buiten hem om afspeelde. Hij vervulde slechts een beperkte rol, voerde bevelen uit.
Lang na zijn dood werd duidelijk dat hij tijdens het proces toneel speelde, dat de werkelijkheid totaal anders was. In Argentinië had Eichmann veel contact gehad met een voormalige SS’er van Nederlandse afkomst, Willem Sassen. Die wilde een boek over hem schrijven, dat zou moeten uitkomen na Eichmanns dood. Sassen heeft lange gesprekken met hem gevoerd, en op band opgenomen. Pas veel later zijn gedeelten van die banden bekend geworden. Op enig moment zegt Eichmann, volgens die transcriptie:
‘U moet me begrijpen als ik u zeg dat we onze opgave pas vervuld hadden als we 10,3 miljoen van deze tegenstanders hadden gedood.
Nu dat niet gebeurd is, moet ik toegeven dat we het leed en het ongemak van toekomstige generaties op onze schouders hebben gehaald. Ze zullen ons misschien wel vervloeken. Maar we hebben gedaan wat we konden doen.’
Dat is een andere Eichmann dan die van het proces in Israel, het is een gemotiveerde anti-semiet, die vindt dat zijn levenswerk, de jodenvervolging, in feite mislukt is.
Het proces tegen hem had de aandacht van de wereld opnieuw, en intensiever dan ooit, gevestigd op de moord op zes miljoen joden. Dat was er de belangrijkste betekenis van, en dat had ook Harry Mulisch ontdekt.
Hij had het nagevraagd aan Avner Less, de politieman die Eichmann zo langdurig had verhoord. Mulisch, die als verslaggever aanwezig was bij het proces, merkt daarover op in een gesprek met Rob Trip in april 2009:
‘Ik vroeg hem, waarom doen jullie dit nu, je had hem toch in Argentinië een nekschot kunnen geven, dan was je er vanaf geweest, nu moet je hem opsluiten en berechten, dat kost weer zoveel honderdduizend shekel per week.
En toen zei hij: dit doen we voor onze jeugd, die óók niet weet wat er gebeurd is in de oorlog en nu krijgen ze te horen van een van de mensen die het echt weet, hoe het was, van Eichmann. Dáárvoor voeren we dat proces.’
Bronnen:
*Irmtrud Wojak, 'Eichmanns Memoiren: Ein Kritischer Essay' (Frankfurt, 2001)
*'Profiel' (KRO) besteedde een aflevering aan Willem Sassen.
