AfleveringenGroeiend verzet vanaf 1943
Het verzet groeit van enigen honderden in '40 naar tienduizenden in '44: helpen onderduikers, overvallen op distributiekantoren, illegale kranten, Steunfonds (illegale bank) van Walraven van Hall en ook aanslagen op Duitse militairen.
Bron: De Oorlog, deel 6 (1 min 43 sec.)
Media:
-
Groeiend verzet vanaf 1943Groeiend verzet vanaf 1943Het verzet groeit van enigen honderden in '40 naar tienduizenden in '44: helpen onderduikers, overvallen op distributiekantoren, illegale kranten, Steunfonds (illegale bank) van Walraven van Hall en ook aanslagen op Duitse militairen.Bron: De Oorlog, deel 6 (1 min 43 sec.)
Duitsers harder tegen verzetDuitsers harder tegen verzetNaarmate de oorlog vordert, de Duitsers op steeds meer fronten verliezen en het verzet sterk groeit in 1944 gaat de bezetter harder en bloediger optreden tegen verzet en vermeend verzet.Bron: De Oorlog, deel 6 (51 sec.)
Aanslag bij en razzia in PuttenAanslag bij en razzia in PuttenNa een aanslag op Duitse militairen bij een brug tussen Nijkerk en Putten reageert het Duitse leger door ruim 600 mannen uit Putten te deporteren naar Duitse werkkampen. Weinigen keren terug. Met verzetsman Piet Dankaart.Bron: De Oorlog, deel 6 (1 min. 58 sec.)
Had aanslag nut?
Van de Puttenaren die in oktober 1944 vanuit kamp Amersfoort naar de Duitse concentratiekampen Neuengamme en Lalelund zijn afgevoerd zijn er 540 omgekomen.
Slechts 49 hebben die periode overleefd, van wie er vijf kort na thuiskomst alsnog overleden aan de gevolgen van ziekte en ondervoeding. De tragedie van Putten heeft al tijdens de bezettingstijd en ook daarna veelvuldig aanleiding gegeven tot de vraag of de aanslag van de verzetsgroep voldoende gerechtvaardigd was in het licht van de mogelijk te verwachten represailles.
Die vraag is bij heel wat andere verzetsdaden waarop represailles volgden ook gesteld. Daarnaast is, vooral later, ook de vraag gesteld of de (bevindelijke) religieuze achtergrond van de meeste Puttenaren, die een zekere lijdelijkheid met zich mee zou brengen, een van de oorzaken is geweest voor de hoge sterfte in deze groep in Ladelund.
Het zijn vragen waarop geen sluitend te bewijzen antwoord mogelijk is, al staat wel vast dat de Puttenaren op een rampzalig moment onder rampzalige omstandigheden op een rampzalige plek zijn beland.
Bronnen:
*Madelon de Keizer, 'Putten, de razzia en de herinnering' (Amsterdam, 1998)
*Klaas Friso, 'Putten 1940/45 Kroniek'
*dr. L.de Jong, 'Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog', deel 10b 1981.
Meer over dit onderwerp