Literatuurlijst 3


NSB, Mussert en SS
Over de NSB en zijn leider is van belang: Ronald Havenaar, 'Anton Adriaan Mussert: verrader voor het vaderland: een biografische schets' (Den Haag, 1984). En: Jan Meyers, 'Mussert, een politiek leven' (Amsterdam, 1984).

De oud-NIOD-medewerker N. In ‘t Veld schreef een volwaardige geschiedenis van de SS in Nederland waarin niet alleen de organisatie wordt beschreven maar ook de mentaliteit en de machtsstrijd met de NSB: 'SS en Nederland: documenten uit SS archieven 1935-1945' (Den Haag, 1976). Zie ook J.H. Th. M. Houwink ten Cate, N.K.C.A. in ‘t Veld, 'Fout. Getuigenissen van NSB’ers' (Den Haag, 1992).

Verzet in Nederland
Over het Nederlandse verzet zie: C.M Schulten, '“En verpletterd wordt het juk” : verzet in Nederland 1940-1945' (Amsterdam, 1995). En ook interessant: Marjan Schwegman, Het Stille Verzet, vrouwen in illegale organisaties, Nederland 1940-1945 (Amsterdam 1979)

Over de meest dramatische manifestaties van verzet, de stakingen, blijven de publicaties van het NIOD waardevast: Ben Sijes, 'De Februaristaking: 25-26 Februari 1941 (Den Haag, 1954); P.J. Bouman, 'De April-Mei-stakingen van 1943' (Den Haag 1950).

Nederlandse Unie
Een gedegen monografie over de Nederlandse Unie verscheen van Wichert en Have, 'De Nederlandse Unie: aanpassing, vernieuwing en confrontatie in bezettingstijd, 1940-1941' (Amsterdam, 2001).

Collaboratie en verzet in Europa
Over collaboratie en verzet in de bezette Europese landen is nog steeds van belang: Werner Rings, 'Leven met de vijand: aanpassing en verzet in Hitlers Europa 1939-1945' (Amsterdam 1981).

De verschillende vormen van verzet komen ook aan de orde in: Bob Moore (ed.), 'Resistance in Western Europe' (Oxford, 2000). Een sociologische, vergelijkende benadering kwam van de socioloog C.J. Lammers, 'Vreemde overheersing. Bezetten en bezetting in sociologisch perspectief' (Amsterdam, 2005).

In de zeer omvangrijke Duitse literatuur over het verzet tegen Hitler blijft een heldere inleiding die van Joachim Fest, Der Staatsstreich: der lange Weg zum 20. Juli, Berlijn, 1994.

Media
Over Radio Oranje Onno Sinke, 'Verzet vanuit de verte: de behoedzame koers van Radio Oranje' (S.l., 2009). Over de gevolgen van de gelijkschakeling van de pers René Vos, 'Niet voor publicatie: de legale Nederlandse pers tijdens de Duitse bezetting' (Amsterdam, 1988).

Burgerlijke ongehoorzaamheid
De Franse historicus Jacques Semelin heeft op zijn beurt heeft de verschillende vormen van het niet-gewapende verzet, de burgerljke ongehoorzaamheid, in Europa onderzocht. Jacques Semelin, 'Sans armes face à Hitler. La résistance civile en Europe, 1939-1943' (Paris, 1989) (Engelse vertaling: 'Unarmed against Hitler: Civilan Resistance in Europe' (London, 1993)).


*met dank aan Dick van Galen Last (NIOD)