3 - Keuzes en dilemma's

Verzet of geen verzet?

Een klein deel van de Nederlanders koos tijdens de Duitse bezetting voor verzet, het grootste deel hield zich op de vlakte.

Bron: De Oorlog, deel 3 (1 min. 1 sec.)

Media:

  • Verzet of geen verzet?
    Verzet of geen verzet?
    Een klein deel van de Nederlanders koos tijdens de Duitse bezetting voor verzet, het grootste deel hield zich op de vlakte.
    Bron: De Oorlog, deel 3 (1 min. 1 sec.)
    Was het verzet effectief?
    Was het verzet effectief?
    Het Nederlandse verzet is nauwelijks van invloed geweest op het verloop van de oorlog of de bezetting. Aan de andere kant overleefden vele mensen de oorlog dankzij het verzet (onderduiken) en gaf het hoop.
    Bron: De Oorlog, deel 3 (1 min. 16 sec.)

Verzet

Het verzet in de oorlog, levensgevaarlijk werk. Zo maakten tienduizenden Nederlanders tijdens de oorlog een ondubbelzinnige keuze tegen de nazi’s.
Maar voor de meeste burgers is de oorlog vooral een tijd van angst, onzekerheid en dilemma’s.

Zij probeerden keuzes te vermijden, leefden van dag tot dag en probeerden uit de moeilijkheden te blijven door zich zo onopvallend mogelijk te gedragen. De meeste Nederlanders hielden zich op de vlakte.

En was het verzet wel effectief, heeft het wel geholpen? Wie de balans opmaakt moet vaststellen dat verzetsactiviteiten op het verloop van de oorlog en de bezetting nauwelijks invloed hebben gehad, en wel heel veel menselijk leed hebben veroorzaakt.

Daar staat tegenover dat er duizenden mensen dankzij het verzet konden onderduiken en daardoor zijn gered. En bovendien: het verzet gaf ook hoop, het had een positief psychologisch effect op de bevolking, het hield de moed erin.

Je verzetten of niet – dat was voor velen het ingewikkeldste dilemma van de oorlog.