Terugkeer dwangarbeiders uit Duitsland

Zo'n 270.000 Nederlanders, vooral dwangarbeiders, keerden terug uit Duitsland na de bevrijding. Eerst moeten ze langs bij de Dienst Repatriëring. In Bergen op Zoom wordt dagelijks een vrolijke ontvangst georganiseerd op het station.

Bron: De Oorlog, deel 8 (1 min. 19 sec.)

Media:

  • Terugkeer dwangarbeiders uit Duitsland
    Terugkeer dwangarbeiders uit Duitsland
    Zo'n 270.000 Nederlanders, vooral dwangarbeiders, keerden terug uit Duitsland na de bevrijding. Eerst moeten ze langs bij de Dienst Repatriëring. In Bergen op Zoom wordt dagelijks een vrolijke ontvangst georganiseerd op het station.
    Bron: De Oorlog, deel 8 (1 min. 19 sec.)

Terugkeer dwangarbeiders en krijgsgevangenen

Na de Duitse capitulatie keerden Nederlandse dwangarbeiders en krijgsgevangenen uit Duitsland terug.
Bijna 300.000 arbeiders konden terug naar huis – voor de meerderheid was dat een heel aangename ervaring. Soms liep zelfs de buurt uit en was er een welkomstfeest georganiseerd.

De terugkeer van krijgsgevangenen verliep niet altijd even vlekkeloos. Een deel van hen werd eerst in Weert opgevangen. Het hoofd van het repatriëringsbureau schreef over die ontvangst aan zijn hoogste baas, generaal Kruls, de chef-staf van het Militair Gezag:

‘Aanvankelijk nam een deel der Weertse bevolking een voor de krijgsgevangenen minder aangename houding aan, door de mensen, die dus juist voor het eerst weer op Nederlandschen bodem waren aangekomen, als landverraders enz. uit te jouwen. Dit heeft heel wat beroering onder de soldaten verwekt.’

Het betrof zowel officieren, die vanaf het begin van de bezetting krijgsgevangen waren gemaakt en al die tijd in kampen hadden gezeten, als manschappen die vanaf voorjaar 1943 waren teruggeroepen in krijgsgevangenschap en in Duitsland waren tewerkgesteld.

Toen besloten werd om de teruggekeerden krijgsgevangenen extra rantsoenen te geven, kwamen er protesten. Daar hadden die mannen, volgens velen, geen recht op, vond Het Parool:

‘Dit betreft dus hen, die zich destijds vrijwillig voor de terugkeer in krijgsgevangenschap hebben gemeld, hetzij omdat ze toen niet durfden te duiken, hetzij omdat ze in de val zijn gelopen, toen de trouweloze Duitsers hen met valse berichten opriepen.’


Maar dat waren uitzonderingen. Het merendeel van de krijgsgevangenen en tewerkgestelden die terugkeerden trof vooral blijdschap en opluchting aan – vaak werden huizen versierd en welkomstfeesten gehouden, er was volop reden om de thuiskomst uitbundig te vieren.


Bronnen:
*Martin Bossenbroek, 'De Meelstreep, Terugkeer en opvang na de Tweede Wereldoorlog' (Amsterdam, 2001)
*'Mensenheugenis. Terugkeer en Opvang na de Tweede Wereldoorlog. Getuigenissen' (Amsterdam, 2001)