Afleveringen1e Auschwitz herdenking in 1952
Pas in 1952 kwam er een plek in Amsterdam waar de in de oorlog vermoorde Nederlandse Joden konden worden herdacht. Centraal stond een urn met as uit Auschwitz, opgehaald in Polen. Met Max van den Berg.
Bron: De Oorlog, deel 9 (3 min. 36 sec.)
Media:
-
1e Auschwitz herdenking in 19521e Auschwitz herdenking in 1952Pas in 1952 kwam er een plek in Amsterdam waar de in de oorlog vermoorde Nederlandse Joden konden worden herdacht. Centraal stond een urn met as uit Auschwitz, opgehaald in Polen. Met Max van den Berg.Bron: De Oorlog, deel 9 (3 min. 36 sec.)
Herdenking met urn
Op zondag 15 juni 1952 stond de glazen urn op een tafel in het uitvaartcentrum. Tot veler verbazing was de toeloop massaal. Eindeloze rijen mensen defileerden langs de urn uit Auschwitz.
Vooraanstaande CPN’ers Paul de Groot en Gerben Wagenaar liepen voorop. Ondanks de stromende regen kwamen er duizenden mensen achter hen aan. Er vormde zich een rij van vele honderden meters. Het waren lang niet allemaal trouwe partijgangers, het waren vooral nabestaanden van vermoorde joden, familieleden en andere belangstellenden.
Onder de aanwezigen was Max van den Berg (foto links), een Amsterdamse overlevende van de holocaust. Hij weet nog goed hoeveel indruk de bijeenkomst op hem maakte:‘Het was 1952, zeven jaar na de oorlog, dat heeft natuurlijk een enorme impact gehad. Er had een grauwsluier over de hele gebeurtenis in Auschwitz gelegen, en dat kwam toen eigenlijk explosief naar voren.
Het was heel emotioneel, voor mezelf ook trouwens hoor. Ik was kapot. Dat mag ik wel zeggen, ik heb daar toen wel een potje staan te huilen.’
De bloemen kwamen, aldus een van de deelnemers, ‘meer dan een meter hoog te liggen.’ Annetje Fels, de organisator van de reis naar Polen, zei over de plechtigheid:
‘Rijen mensen, in de stromende regen. Ze hadden nooit een plek gehad waar ze hun dierbaren konden herdenken. En er was verder niks. Geen monument waar je naar toe kon.’
Het liep al tegen de avond toen de laatste mensen langs de urn defileerden. De volgende dag kwam een kleine groep mensen, onder wie leden van de delegatie die in Polen was geweest, op de Nieuwe Oosterbegraafplaats in Amsterdam bijeen voor het bijzetten van de urn.
Daarmee begroeven ze voorlopig ook alle beroering rond de urn. Korte tijd later kwam er op die plek een steen te liggen met de tekst: 'Nooit meer Auschwitz'.
