Weinig Duitsers in kamp Westerbork

De Nederlandse marechaussee bewaakte kamp Westerbork, een joodse ordedienst deed de organisatie binnen. Er waren maar 20 à 30 Duitse SS'ers en commandant Gemmeker, die in een villa woonde.

Bron: De Oorlog, deel 5 (2 min. 14 sec.)

Media:

  • Weinig Duitsers in kamp Westerbork Button Play
    Weinig Duitsers in kamp Westerbork
    Weinig Duitsers in kamp Westerbork
    De Nederlandse marechaussee bewaakte kamp Westerbork, een joodse ordedienst deed de organisatie binnen. Er waren maar 20 à 30 Duitse SS'ers en commandant Gemmeker, die in een villa woonde.
    Bron: De Oorlog, deel 5 (2 min. 14 sec.)

Uitzending over jodenvervolging

De meest dramatische aflevering van de serie De Bezetting werd uitgezonden op 3 mei 1962, en ging over de jodenvervolging.
De Jong maakte gebruik van de film die kampcommandant kamp Westerbork, ook van het vertrek van een deportatietrein. Die beelden waren toen nog vrijwel onbekend.

De Jong, die zijn ouders en zijn tweelingbroer in de vernietigingskampen had verloren, had moeite zich goed te houden. Op het eind van de uitzending verhief hij zijn stem bij de tekst:

‘Waar zijn de bommenwerpers van de RAF? Om die vervloekte Nederlandse spoorlijn kapot te gooien. Is er dan geen verzetsgroep die rails kan opblazen?’

Er volgde een lange stilte – De Jong moest zich herpakken. Dat lukte, en Nederland keek verbijsterd toe. Historicus Chris Vos, die een proefschrift schreef over de oorlog op televisie, vatte de reacties zo samen:

‘De indruk die De Jodenvervolging maakte was, als men de persreacties beziet, overweldigend. Dit ging ver voorbij de normale herdenkingsretoriek, hier werd in vaak realistische details een onvoorstelbare verschrikking uit de doeken gedaan, waarvan men weliswaar wist dat het was gebeurd, maar waarvan de precieze gang van zaken in Nederland voor een groter publiek blijkbaar onbekend was gebleven.’

Zelfs De Telegraaf, die maar zelden reageerde op oorlogsuitzendingen, vond dat er ‘een aangrijpende uitzending was toegevoegd aan de monumentale televisieserie over De Bezetting.’ Na deze aflevering was de serie definitief een monument geworden, een nationale geschiedschrijving.

Loe de Jong kreeg in 1962 de prijs van de televisiekritiek, de voorloper van de Nipkow-schijf. Hij was een instituut geworden, en het zou nog heel lang duren voor er scheuren kwamen in zijn populariteit.


Bron:
*Chris Vos, 'Televisie en Bezetting' (Hilversum, 1995)

Meer over dit onderwerp