De taxichauffeur die mij vanmorgen naar het Nationaal Archief brengt vertelt dat er vandaag geen moessoenregen komt. “No moesson today”. Het is al heel wat dat ik het even over het weer kan hebben, want de meeste chauffeurs spreken geen woord Engels. De ritten zijn dus doorgaans conversatieloos.
Bij het archief bekijk ik nog een aantal foto’s en bestel reproducties bij de balie. Morgen kan ik ze ophalen. Een Indonesische krant die ik zoek blijkt in de Nationale Bibliotheek te liggen, de Prestakaan Nasionaal. Mevrouw Kala van het archief geeft me het adres; het blijkt bijna een uur met een taxi van het archief verwijderd.
De chauffeur van vanmorgen blijkt geen gelijk te hebben. Een enorme moessonbui barst los en de straten veranderen spoorslags in halve rivieren. Als de taxi met volle vaart door een plas scheurt druipt het water via de deur naar binnen. Gelukkig blijft de auto het doen en sta ik, na wat zoeken, voor de Prestakaan Nasionaal.
Binnen word ik doorverwezen naar de 8ste verdieping want daar liggen de kranten. Archivaris mevrouw Endang begrijpt wat ik zoek; de krant Soeara Asia waarin het bericht staat dat Soekarno de onafhankelijkheidsverklaring heeft voorgelezen op 17 augustus 1945.
Ik ben blij verrast als ze binnen vijf minuten met de krant aan komt. Ik had verwacht dat het wel eens lang zou kunnen gaan duren. Maar dat valt dus mee. Iedereen is hier erg behulpzaam.
Er loopt ook een gepensioneerde man rond, meneer Sanusi, die Nederlands spreekt en hij wil graag met mij praten. Hij vindt het heerlijk om zijn Nederlands weer eens te kunnen oefenen. Hij wil graag helpen en dat doet hij ook. Hij vertaalt voor me en ik beland in het krantendepot op de 9e verdieping.
Een andere archivaris zoekt nog wat andere kranten en als ik de leggers open maak schrik ik: de staat van de kranten is enorm slecht. Veel verkruimelde en door houtwormen aangevreten kranten. Daar heb ik niets aan en ik durf er eigenlijk ook niet aan te komen uit angst dat ze nog verder uit elkaar vallen.
De ruimte lijkt me eigenlijk ook niet heel geschikt voor het behoud van de kranten. Jammer en ook wel treurig om te zien. Ik neem afscheid en koop bij een boekwinkel verderop nog een boek van Mohammed Hatta. Samen met onder andere Soekarno ondertekende hij de onafhankelijkheidsverklaring van 17 augustus 1945.
Daarna ga ik nog even langs bij het Nationaal Monument de Monas voor de jeugdserie ’13 in de oorlog’. Vlak bij het monument, midden op een groot plein, is het eigenlijk bijna vreemd stil. Er is wel een nadrukkelijk gezoem van al het verkeer te horen maar in vergelijking met de straten heerst hier bijna een serene stilte.
De duisternis valt dus ik besluit terug te keren naar het hotel.
Yfke Nijland