Klassenjustitie of ordehandhaving

De vrijheid van meningsuiting, vastgelegd in de Grondwet van 1848, was omstreeks de eeuwwisseling niet onbeperkt. Zeker niet voor socialisten.
Machtsvertoon in 1911 op het Amsterdamse Kattenburg, een berucht rood nest.
[klik voor vergroting]
Een rooie die een ambtenaar beledigde, zich verzette tegen de politie, meedeed aan een betoging waarvoor geen toestemming was verleend, zich beledigend uitliet over het koningshuis of bij een staking onderkruipers tegenhield, werd ingerekend of kon rekenen op een fikse aframmeling door de politie.

Voor de socialisten was deze behandeling het zoveelste bewijs van wat ze allang wisten: de rechterlijke macht en de kapitalistische onderdrukkers waren één pot nat. De druk op de socialisten verminderde pas na 1918, toen zij hun plannen voor revolutie en omverwerping van de Nederlandse staat in de ijskast zetten en zich meer en meer bereid toonden mee te doen met het democratische spel.

Op de foto rechtsboven machtsvertoon in 1911 op het Amsterdamse Kattenburg, een berucht rood nest.

Onderstaand een affiche uit 1918, verspreid om de bevolking te waarschuwen tegen de gruwelijke gevolgen van een revolutie. Het verscheen naar aanleiding van het optreden van de socialist Pieter Jelles Troelstra, die de arbeiders opriep de macht te grijpen.

Een affiche uit 1918, verspreid om de bevolking te waarschuwen tegen de gruwelijke gevolgen van een revolutie.
[klik voor vergroting]

hygiëne

1863 - De Amsterdamse arts S. Coronel doet onderzoek naar de hygiënische toestanden op bewaarscholen. Hij ontdekt in kelders en op zolders verscheidene schooltjes met soms wel honderd kinderen. Verscheidene keren moet hij vluchten omdat hij de stank niet langer kan verdragen. Op de foto een arbeiderskrot in de Amsterdamse Jordaan in 1896.

Relevante tijdvakken